چکیده:
عصمت امام (علیه السلام ) یکی از مبانی امامت در فرهنگ تشیع است ؛ و علمای امامیه از دیر باز با برهان هـای متعددی ضرورت آن را اثبات کرده و به دفاع از آن پرداخته اند، درحالیکه این موضوع همواره از ناحیه مخالفین مورد نقد واقع شده است . . آلوسی- از مفسرین معاصر عامه - از جمله مخالفین عصمت است و نقدهایی را بر دیدگاههای امامیه در ادله عصمت وارد کرده است . او بر این باور است که با ختم نبوت موضوع عصمت پایـان می یابد و برای حفظ دین فقط عدالت و اجتهاد کفایت می کند و نیازی به عصـمت امـام نیسـت . او همچنـین معتقد است که بین عصمت امام و غیبت ایشان از منظر شیعه تناقض وجود دارد. این دیدگاههای آلوسی عمدتا برگرفته از نوع نگرش او به موضوع امامت و مساوی دانستن امامت و خلافت و تنزل مقام امامت به حد عالمان یک جامعه است . آراء آلوسی بعضا برگرفته از نظر پیشینیان است و مورد استفاده مخالفان معاصر نیز قرار گرفته است . در این پژوهش ضمن واکاوی و ارزیابی دیدگاههای آلوسی در نفی دلائل شیعه به تبیین ادله عقلی امامیـه در اثبات ضرورت عصمت امام و تثبیت جایگاه و مقام امامت پرداخته شده است
خلاصه ماشینی:
"٣-٣-١- تحلیل و نقد آراء آلوسی بسیاری از متکلمین شیعه مثل ، شیخ مفید ، علامه حلی و سید مرتضی برای اثبات عصمت امامان و انبیا (علـیهم السلام ) به لطف استدلال کرده اند و گفته اند که وقتی حسن و قبح عقلی ثابت گردید، عقل به ایـن حکـم مـی کند که لطف بر خداوند واجب است ؛ چون محصل ، غرض الهی و عصمت امام ، لطف است .
در تحلیل این اشکال نکات ذیل قابل توجه است : ٣-٣-١-١ ضرورت عینی امام معصوم در صدر اسلام در بحث فلسفه امامت به این نتیجه می رسیم که با وجود پیامبر اسلام (ص ) به وجود امام دیگـری اصـلا نیـاز نبود، اما پس از رحلت آن حضرت ، مردم به اندازه کامل رشد نیافته بودند تا در تفسـیر دیـن خودکفـا باشـند و بتوانند سره را از ناسره تشخیص دهند، عملیاتی نمودن آموزه ها و احکام شریعت به وجود حکومت دینی و در رأس آن امام و حاکم معصوم نیاز داشت تا حاکم دینی با استفاده از دو ابزار کلیدی خود یعنـی مقـام مرجعیـت علمی و دینی (که مرهون علم لدنی و عصمت است ) و مقام سیاسی و قدرت ظاهری خـود ضـمن تبیـین دیـن خاتم و رفع شبهات منتقدان و جاهلان با تحریف کنندگان و معارضان نیز مقابله کند تا اینکه اسلام به مرور بـه نسل های بعدی منتقل شود و مردم با راهنمایی های امامان آمادگی لازم را در خود ایجاد کنند."