چکیده:
با تحولات به وجود آمده در جامعه امروزی و حضور بانوان در عرصه کار و تلاش، پرداختن به موضوع اشتغال زنان از جنبه دینی و فقهی، امری اجتنابناپذیر و ضروری است . پرسش اصلی این است که آیا قرآن و روایات، اشتغال زنان را توجیه کرده است ؟ ادله موافقان و مخالفان اشتغال بانوان چیست ؟ این پژوهش ، درصدد است با بررسی آیات قرآن، روشن نماید که اشاره صریحی به منع کار و تلاش اجتماعی بانوان در اسلام نشده است در عصر پیامبر (ص ) نیز زنان بسیاری درصحنه اجتماعی حضور داشتند و پیامبر (ص ) ایشان را منع نفرمودند؛ هم چنین از برآیند روایات و نقطه نظرهای فقها، چنین استنباط میگردد که اشتغال بانوان با حفظ عفاف و ضرورت، منع شرعی ندارد. این نوشتار، مبانی دینی و فقهی اشتغال زنان را از دیدگاه اسلام موردبررسی قرار میدهد.
خلاصه ماشینی:
"تاریخ اسلام هم چنین از ١٥٠٠ زن محدثه نام برده شده از جمله ام کلمه همسر گرامی پیامبر اکرم (ص ) که بالغ بر ٣٧٨ حدیث از وی نقل شده است (خلیل جمعه ، ١٤١٧ ق: ٢٦٥) که این مبین حضور و مشارکت فعال زنان در مسائل فرهنگی و دینی است (شلبی، بیتا: ٢٦٦).
برخی اندیشمندان ایشان چنین استدلال کردهاند که جای زن در خانه است و وظیفه اصلی او، شوهرداری و تربیت فرزندان است (رشید رضا، ١٩٨٤ م: ٣٧) و حتی کار زنان را در صورت ضرورت، شعر سرایی و نویسندگی ذکر کردهاند (حکیمی، ١٩٨٣ م: مقدمه ) برخی نیز آوردهاند تا وقتی بر شوهر، شرعا واجب است نفقه بدهد، زن حق کار کردن ندارد و به منع فعالیت زنان پایبند هستند (سباعی، ١٤٠٤ ق: ١٥٣؛ احمد فرج، ١٩٨٦ م: مقدمه ).
شیخ محمد غزالی اندیشمند مصری، ضمن بررسی تحلیل طبیعت متمایز زن و مرد، با استنباط از آیات قرآن، اظهار داشته : «کار کردن زن ازنظر شرعی و اجتماعی اصالت نداشته و یک امر استثنایی است ؛ اما کار کردن زن در شرایطی خاص قابل پذیرش است ازجمله اینکه زن نبوغ خاصی داشته باشد، اشتغال زن متناسب با طبیعت و منش زنان باشد و یا به حکم ضرورت برای تأمین غذای خود و فرزندانش کار کند هرچند که مطابق دستور اسلام به این گونه زنان از محل زکات بایستی مقدری در نظر گرفته تا ناگزیر از کار کردن نباشند (غزالی، ١٣٦٤: ١٧٨ و ١٨١)."