چکیده:
روایت های فراوانی از اهل بیت (ع ) ازجمله امام رضا(ع ) دربارة ثواب گریه بر مصائب امام (ع )حسین وارد شده ، در این احادیث ، پاداش فراوانی ازجمله ورود به بهشت در برابر گریستن ، گریاندن و حتی تباکی٣ بر امام حسین (ع ) ذکر شده است . این احادیث از نظر اینکه چگونه صرف گریه کردن بر امام حسین (ع ) موجب ورود به بهشت میشود و این مسئله چگونه با حکمت خداوند سازگار است و این همه اجر و پاداش دربر دارد، مورد اشکال شده است . مقاله پیش رو درصدد پاسخ به این شبهه برآمده و پس از بررسی وجوه مختلف ، به این نتیجه رسیده که مجموعه گزاره های موجود، ناظر به کلیت مسئله است و نه تنها با مشروط بودن آن به امور دیگر اعم از مقتضی، شرط ، جزء یا رفع و دفع موانع دیگر منافات ندارد، بلکه گزاره های دینی دیگر که سایر امور را شرط و... به شمار آورده اند، مفسر و مبین گزارة مورد بحث خواهند بود.
خلاصه ماشینی:
"در فرهنگ شیعه ، توصیه به تباکی ، تنها برای عزاداری نیست ؛ بلکه برخی روایت ها، تباکی را در نماز واجب یا هنگام درخواست حاجت از خداوند نیز، توصیه کرده اند، چنان که کلینی در باب «دعا» احادیثی نقل کرده است که به این امر توصیه می کنند؛ از آن جمله : امام صادق (ع ) فرمودند: «[هنگام دعا] اگر گریه ات نیامد، خود را به گریه وادار کن » (١٣٨٨ق ، ج ٢: ٣٥٠).
صورت گرفته است ؛ اما شبهه ها و سؤال هایی نیز ذهن ها را به خود مشغول کرده ، از آن جمله فلسفۀ گریه بر امام حسین (ع ) بوده ، به ویژه با توجه به اینکه در روایت های بسیاری ، برای موضوع بیان شده پاداش های فراوانیـ از قبیل محو گناهان و اعطای جایگاه بهشت به انسان و...
١. این روایت ها توسط افراد زیر ذکر شده است : حرعاملی ، در جلد ١٠ صفحۀ ٣٩١ کتاب وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعة و با عنوان «باب استحباب البکاء لقتل الحسین (ع ) و ما اصاب اهل البیت (ع )»، ابن قولویه در صفحه های ١٠٠ تا ١٠٩ کامل الزیاراة طی باب های متعدد با عناوین مختلف ، علامه مجلسی در جلد ٤٤ صفحۀ ٢٧٨ بحارالانوار با عنوان «ثواب البکاء علی مصیبته و مصائب سائر الائمه »، جمعی از محققان در نهضت عاشورا، جستارهای کلامی، سیاسی و فقهی و عباس کوثری در صفحۀ ٤٢١ مقالۀ «مبانی فقهی عزاداری »."