چکیده:
مقاله حاضر که به فضای ماورای جو با رویکردی حقوق بشری نگریسته، پس از بیان مفهوم، پیشینه و عقاید مخالفان اصل میراث مشترک بشریت در فضای ماورای جو، به تحلیل عناصر پنجگانهی آن شامل: غیرقابل تخصیص بودن، تقسیم منصفانه منافع، نفع بشریت، مدیریت بینالمللی و استفاده صلحآمیز پرداخته است که مهمترین دستاورداین مقاله، پاسخ به برخی از چالشهای موجود در زمینهی شناسایی فضای ماورای جو به عنوان میراث مشترک بشریت میباشد و میتواند دستیابی هرچه بیشتر کشورهای فاقد فناوری فضایی به فضای ماورای جو را توجیه نماید. امروزه، نظریهای که فضای ماورای جو، کره ماه و سایر اجرام آسمانی را میراث مشترک بشریت میداند، آنها را غیر قابل تصاحب و تملک دانسته و معتقد است منافع حاصل از آنها باید به نحو عادلانه میان کشورها تقسیم شود بهطوری که در کنار منافع کشورهای در حال توسعه، تلاشهای کشورهای توسعهیافته در زمینه اکتشافات فضایی نادیده گرفته نشود. عینیت یافتن این مفهوم منوط به ایجاد یک نظام بینالمللی برای اداره آن است و تا زمان ایجاد این نظام بینالمللی، این عنصر از طریق همکاریهای بینالمللی، در سایهی استفاده صلحآمیز از فضای ماورای جو بهعنوان عنصر دیگر این اصل، محقق خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
ابعاد حقوقی میراث مشترک بشریت در فضای ماورای جو بیژن عباسی مرتضی رستمی 1 2 چکیده مقاله حاضر که به فضای ماورای جو با رویکردی حقوق بشری نگریسته ، پس از بیان مفهوم ، پیشینه و عقاید مخالفان اصل میـراث مشـترک بشـریت در فضـای ماورای جو، به تحلیل عناصر پنج گانه ی آن شامل : غیرقابل تخصیص بودن ، تقسیم منصفانه منافع ، نفع بشریت ، مدیریت بین المللی و استفاده صلح آمیز پرداخته اسـت که مهمترین دستاورداین مقاله ، پاسخ به برخی از چالش های موجـود در زمینـه ی شناسایی فضای ماورای جو به عنوان میراث مشترک بشریت میباشد و مـیتوانـد دستیابی هرچه بیشتر کشورهای فاقد فناوری فضایی بـه فضـای مـاورای جـو را توجیه نماید.
ایـن کشـورها در طـول مـذاکرات «موافقتنامـه حاکم بر فعالیت های کشورها در ماه و سـایر اجـرام آسـمانی» موسـوم بـه معاهـده مـاه (مصوب دسامبر سال ١٩٧٩ مجمع عمـومی سـازمان ملـل متحـد) و کنوانسـیون ١٩٨٢ حقوق دریاها تلاش نموده اند تا از مفهـوم میـراث مشـترک بشـریت بـرای ایجـاد یـک چارچوب حقوقی در بهره برداری از منابع موجود در فضای ماورای جو و بسـتر دریاهـا استفاده نمایند.
معاهده ی اخیر بیان مـیدارد که اکتشاف و بهره برداری از فضای ماورای جو شامل ماه و دیگر اجرام آسمانی بایـد در جهت نفع همه کشورها بوده و صرف نظر از سطح اقتصادی و توسعه ی علمی کشـورها مـورد انتفـاع تمـام بشـریت باشـد ( United Nations Treaties and Principles on ٢٠٠٨:١٩ ,Outer Space).