چکیده:
با آنکه اصل آزادی قراردادها این امکان را فراهم ساخته است تا طرفین با اراده و اختیار کامل دررسیدن به توافق گام بردارند، تجربه نشان داده است که با گذشت زمان و پیشرفتهای علمی و صنعتی،توازن میان طرفین قرارداد بههم خورده است تا جاییکه امروزه در بسیاری از قراردادها سخن از طرفضعیف و طرف قوی به میان میآید و کار قانونگذاران و حقوق دانان را در ایجاد تعادل میان طرفین بامشکل مواجه میسازد. از دیرباز به دلایل گوناگون، بخشی از حقوق خصوصی از دامن آن رهایی یافتهاست تا با دخالت دولت، از طرف ضعیف عقد حمایت شود و نمونه بارز آن، حمایت از طرف ضعیفقرارداد کار (کارگر) است. اما ظاهرا این راه، نقطه پایانی ندارد و قواعد حقوق بشر در صدد کنترل بیشتربر قواعد حقوق خصوصی است. حقوق بشر که تاکنون در قلمرو حقوق اساسی و کیفری نفوذ خود رانشان داده بود، میخواهد با توسعه قواعد بنیادین خود، قلمرو حقوق خصوصی ازجمله حقوق قراردادهارا درنوردد و با پیامی روشن نشان دهد که تنها نظارهگر توافق میان طرفین قرارداد نیست و هرجا کهقواعد بنیادین حقوق بشر در خطر افتد، از آن دفاع خواهد کرد. امروزه حقوق بشر فقط ب هعنوان حامیاشخاص در مقابل دولت حاکم محسوب نمیشود و تأثیر حقوق بشر در حقوق قراردادها، ب هخصوصدر نظام حقوق اروپایی مورد قبول رویهقضایی و اکثریت حقوق دانان قرار گرفته اس ت. ادبیات حقوقیایران با این پدیده بیگانه است اما مقاله حاضر میکوشد تنها با گشایش باب بحث در این زمینه، شاهدتکامل و توسعه این مفهوم در نظام حقوقی ایران باشد
خلاصه ماشینی:
"در میـان حقـوق دانـان و رویـه قضـایی برخی از کشورهای اروپایی و به ویژه آلمان، این سؤال مطرح شد که آیـا حقـوق بشـر و حقـوق بنیادین که برای حمایت از شهروندان در مقابل دولت تدوین شده است ، میتواند در روابط بـین اشخاص خصوصی اعمال شود یا خیر؟ به بیان دیگر، آیا طرفین قرارداد میتواننـد در اختلافـات ناشی از قرارداد، به حقوق بشر استناد نمایند؟ در قوانین اساسی و معاهدات بین المللی مربوط به حقوق بشر، به این سؤال پاسـخ داده نشـده است .
5. Social Justice in European Contract Law: a Manifesto بنیادین را مورد توجه قرار دهد، چرا که مقررات بازار و حقوق قراردادها، تنها به دلیل نقـش آن در گردش سرمایه مادی اهمیت ندارد، بلکه ابـزاری بـرای دسـتیابی شـهروندان بـه اساسـی تـرین نیازهای خود است .
W, Rutgers, Constitutional Aspects of European Private Law, Freedoms, Rights and Social Justice in the Draft Common Frame of Reference, Centre for the Study of European Contract Law, Working Paper Series, No. 2009.
حق دسترسی آزاد به اطلاعات همانگونه که مورد ملاحظه قرار گرفت در پرونده «لوس » که آغازگر نفوذ حقـوق بشـر در حقوق خصوصی و در رویه قضایی بود، دادگاه فدرال قانون اساسی آلمان در روابـط خصوصـی اشخاص به حق بنیادین آزادی بیان استناد نمود و در رأی خود از این حق دفـاع نمـوده و اعـلام نمود که حقوق بنیادین به عنوان ارزشهای والا باید در کلیه حوزههای حقوقی رعایت شود."