چکیده:
حکمت و عرفان در هر کشوری از کشورهای اسلامی، بخشی از شیرازۀ زندگی و فرهنگ و آیین آن جامعه را تشکیل میدهد. قرن هفتم ﻫ.ق (سیزدهم میلادی)، عصر طلایی تصوف و اوج اندیشههای عرفان اسلامی است، به طوری که عرفای این دوره چون ابنعربی، صدرالدین قونوی، جلالالدین محمد بلخی (مولوی)، نجم کبری و... تأثیر معنوی بهسزایی در سرزمینهای اسلامی گذاشتهاند. خواجه افضلالدین محمد مرقی کاشانی نیز از عرفا و حکمای نیکاندیش این دوره به شمار میآید که تاکنون چون گوهر گرانبهای مدفون زیر خاک، از دیدگان بیشتر مردم این مرز و بوم به دور مانده و کمتر محققی به تبیین آثار و اندیشههای او پرداخته است. این پژوهش، نخست نگاهی گذرا به آثار و احوال بابا افضل دارد، سپس به بیان و روشنگری اندیشههای حکمی و عرفانی و اخلاقی او در رباعیاتش میپردازد که به همان شیوۀ سادۀ متون منثورش و با لحن گفتار شاعران پیشین، موعظه و حکم و حقایق عرفانی را به مذاق جانطالبان حق و حقیقت میچشاند و خواننده را به ناپایداری جهان میآگاهد و از دلبستگی بدان پرهیز میدهد. ناگفته نماند که اساس کار این پژوهش، رباعیاتی است که فقط به نام افضلالدین کاشانی ضبط شده است. حکمت و عرفان در هر کشوری از کشورهای اسلامی ، بخشی از شیرازة زندگی و فرهنـگ و آیین آن جامعه را تشکیل می دهد. قرن هفتم ه.ق (سیزدهم میلادی)، عصر طلایی تصوف و اوج اندیشه های عرفان اسلامی است ، به طوری که عرفای ایـن دوره چـون ابـن عربـی ، صدرالدین قونوی، جلالالدین محمد بلخی (مولو )، نجم کبری و... تأثیر معنوی ب سزایی در سرزمین های اسلامی گذاشته اند. خواجه افضل الدین محمد مرقی کاشانی نیز از عرفـا و حکمای نیکاندیش این دوره به شمار می آید که تاکنون چون گوهر گرانبهای مدفون زیـر خاک، از دیدگان بیشتر مردم این مرز و بوم به دور مانده و کمتر محققی به تبیـین آثـار و اندیشه های او پرداخته است . این پژوهش ، نخست نگاهی گذرا به آثار و احوال بابا افضـل دارد، سـپس بـه بیـان و روشنگری اندیشه های حکمی و عرفانی و اخلاقی او در رباعیاتش می پردازد که بـه همـان شیوة سادة متون منثورش و با لحن گفتار شاعران پیشین ، موعظه و حکم و حقایق عرفـانی را به مذاق جانطالبان حق و حقیقت می چشاند و خواننده را به ناپایداری جهان می آگاهـد •• و از دلبستگی بدان پرهیز می دهد. ناگفته نماند که اساس کار این پژوهش ، رباعیاتی اسـت که فقط به نام افضل الدین کاشانی ضبط شده است .