چکیده:
وضعیت همبستگی اجتماعی عاملی نقش آفرین در فرآیند توسـعه ، در کـشورهای در حال توسعه و یا مشخص تر خاورمیانه ای هم چون ایران ، تلقی شـده اسـت . در ایران طی ٨٠ سال نرخ شهرنشینی نزدیک به سه برابر شده است . نتیجـة ابتـدایی این روند رشد، نشانگر حرکتی ناموزون ، تقلیدی و بدون بسترسازی های مناسـب فرهنگی ـ اجتماعی بوده است . این روند در شهر اراک طی ٣٠ سال ادامـه داشـته است . در این مطالعه تلاش شده است تا زمینه ها و موانع همبـستگی اجتمـاعی در شهر اراک به عنوان یک شهر صنعتی که فرایندی چند بعـدی را در مـسیر توسـعه شهری نپیموده است ، مطالعه شود. بدین سبب با رویکردی تاریخی ـ تطبیقی و بر اساس تحقیقات و اطلاعات پژوهشی از قبل انجام شده ، در رابطه بـا موضـوع ، از روش فراتحلیل از دسـته روش هـای کیفـی بـا اسـتناد بـه مـدارک و یافتـه هـای پژوهشی موجود بهره گرفته شده است . اهداف مطالعاتی تحقیـق ، بـر پایـة تحلیـل وضع موجود در رابطه با شاخص های همبـستگی اجتمـاعی شـهر اراک طراحـی گردیده است . در نهایت با توجـه بـه فقـدان همبـستگی اجتمـاعی مطلـوب ، فراینـد توسعه شهری اراک ، روندی متوازن و متعادل نداشته است و محقق راهکارهـایی را مبتنی بر چهارچوب نظری و یافته های تحقیق جهت تقویت همبستگی اجتمـاعی شهری در اراک ارائه کرده است .
خلاصه ماشینی:
"در این راستا، توسعه شهری تنها در تکوین مفاهیم زیر جنبـه کارآمـدی بـه 143 خود می گیرد: الف ) بسترسازی عدالت اجتماعی و شهروندی ب) بسترسازی مشارکت شهروندی و همبستگی اجتماعی پ) بسترسازی تقویت بنیان نهادهای اجتماعی و بنیان خانوادگی ث) رویکرد استرتژیک بر پدیداری توسعه پایدار شهری ج) گسترش آداب و فرهنگ شهرنشینی چ) مساعدت و سازماندهی ارگان های دولتی و خصوصی ح) کارآمدسازی سیاست ها و برنامه های سیاست گذاری در حوزه کلان شهری خ) گسترش حقوق شهروندی و بهینه سازی مناسبات مدنی این دسته تأکیدات نیز در مطالعات حاصل از فراتحلیل همبستگی اجتماعی به عنـوان عامل هویت بخش در توسعه شهری اراک ، مورد توجه قرار گرفته شده اسـت از جملـه : طراحی اقلیمی هماهنگ شهر اراک با محیط زیست انـسانی (شـیعه ، ١٣٨٠: ٤٥)، تقویـت ساختارهای همبستگی اجتماعی همچون تعهد و مـسئولیت پـذیری ، تقویـت بنیـان هـای اجتماعی و خانوادگی و احیای محیط زیست همگانی ، ایجاد انتظام ساختاری در فضای شهری اراک برای ادراک زیباشناختی وخوانایی شهری و بهبود بهـره گیـری از فـضاهای شهری و افزایش رضـایت شـهروندی (بحرینـی ، ١٣٧٨: ١٢٩) و یکپـارچگی بخـشی بـه ساختار بصری محیط و منظر شهری (کالن ، ١٣٧٧: ٨٠) مشهود است ."