خلاصه ماشینی:
موسیقی شمال خراسان تا حدودی از موسیقی ترکمنی بهرهمند شده و این موسیقی نیز به نوبهی خود تا حدی از موسیقی کردی تأثیر پذیرفته است.
جز این نوازندگان و به خصوص بخشیها سهم ویژهای در برقراری ارتباط و رابطه صلح آمیز بین افراد داشته و با هنر خود مردمان را گردهم آورده و با بیان و نقل داستانها و حکایتها،منش و راه زندگی را به آنها میآموزاندهاند.
عواملی این چنین با وجود این باور در بین عامه مردم که نوازندگان آلات موسیقی را پاس نمیداشتهاند،موجب شده است که بخشیها و نوازندگان دوتار از این دایره خارج شوند و اوج و قربی همسان با یک آموزگار بیابند.
مضمون این داستانها و روایتها برآمده از زندگی و محیط پیرامون مردمان این دیار است و برخی از آنها نیز با حوادث و رویدادهای تاریخی و یا دینی مرتبطاند.
از سویی موسیقی ترکمنی و نغماتی که توسط دوتار این منطقه نواحته میشود بر موسیقی شمال خراسان و علی الخصوص قوچان اثر گذاشته و از سوی دیگر نغمات آذری بر آهنگهای ترکی نوازندگان و خوانندگان قوچان پویایی و شکلی زنده بخشیده است.
برخی از روایتها با تغییراتی جزیی در دو ناحیه آذربایجان و خراسان به ترتیب توسط عاشقها و بخشیها حکایت میشود.
مردم هزاره گویندگان اصلی این ترانهها هستند و زبان و فرهنگشان،امروزه همان زبان و فرهنگ اصیل خراسان زمین است.
در واقع لهجه هزارگی از گویشهای اصلی زبان دری است که در میان هزاره نشینان رواج دارد و برخی از ویژگیهای لهجهی خراسانی را در برمیگیرد و از طرفی واژهها و کلمات ترکی-مغولی را نیز شامل میشود.