چکیده:
پیتر برگر (1929) جامعهشناسی است که سالیان بسیار از چشمانداز جامعهشناختی و الهیاتی به بررسی دین پرداخته و منشأ تأثیرات بسیاری در جامعهشناسی دین بوده است. برگر از پیشگامان گسترش نظریۀ عرفیشدن و موثرترین آنهاست و اندیشههایش در این باب همچنان مورد استفادۀ بسیار طرفداران این ایده است؛ گرچه تعدیل و تغییر موضعش دربارۀ عرفیشدن نیز - به دلیل اهمیت جایگاهش- تأثیر بسزایی در افول این جریان گذاشته است. از طرفی، وی با گسترش دیدگاهش دربارۀ تکثر در جهان مدرن، بر دیدگاههای نوین در جامعهشناسی دین، تأثیرگذار بوده است. اندیشههای برگر دربارۀ جهان نمادین نیز امروزه بهطور گستردهای توسط مفسران متون مقدس و جامعهشناسان دین مورد استفاده قرار میگیرد. در این مقاله سعی شده است با استناد به منابع اصلی و تطبیق دادهها، جایگاه اندیشهها و نقش پیتر برگر در قالب چهار مبحث، جریان عرفیشدن، افول جریان عرفیشدن، مبحث کثرتگرایی و رهیافت نمادین به دین، بررسی شود.
Peter Berger (1929 - )، is among sociologists who has examined religion from sociological and theological perspectives، and has been the source of many impacts on the sociology of religion.
Berger is the pioneer of the theory of secularization and perhaps the most effective one in this regard; and his ideas is still used by many proponents of secularization. However، the change in his position on secularization has also - because of the importance of his stands – influenced greatly on the decline of secularization process. The elaboration of his views on diversity in the modern world has influenced new perspectives in the sociology of religion. Berger’s ideas about the symbolic world have been widely used by interpreters of Holy Scriptures and sociologists of religion.
This article is trying، citing original sources، to investigate Berger's position and ideas in four categories: secularization، the decline of secularization، pluralism and the symbolic approach to religion.
خلاصه ماشینی:
"بسیاری از موضوعات و مطـالبی کـه برگر در خلال این سال ها به آن پرداخته است ، در سـال هـای اخیـر بـه مـتن مطالعـات جامعه شناسی دین راه یافته است [همان ] و اغراق چندانی نیست اگر پیتر برگـر را منشـأ تحولات و نگرش های جدیدی در جامعه شناسی دین بدانیم .
وی در ضـمن نوشـته اش بـرای اثبات این مدعا، در پاسخ به این پرسش که به چه دلیـل نظریـه هـای برگـر در سـطحی گسترده و بسیار متنوع مورد استفاده قرار میگیـرد، بیـان مـیکنـد کـه برگـر شـیوه ای جامعه شناسانه برای مطالعۀ عهد جدید یا سایر پدیده های دینی نشان میدهـد؛ و گرچـه دین را محصولی انسانی میداند اما نخست ، اهمیت مفاهیم دینی را به صـرف یـک علـت 1.
نگارندگان این مقاله برآنند که بررسی و تحلیل نقش پیتر برگر-که با گذشـت زمـان دگرگونی بزرگی در نظریه ها و اندیشه هایش داشته است - میتوانـد بـه واضـح تـر شـدن تصویر جامعه شناسی دین در دنیای معاصر کمک بسیاری کند.
عرفیشدن وجود دارد، اما بـه هـیچ وجـه نتیجۀ اجتناب ناپذیر مدرنیته نیست ؛ بنابراین ، این وظیفۀ جامعه شناسی دیـن اسـت کـه پدیدٔە عرفیشدن را هم از نظر جغرافیایی و هـم از نظـر جامعـه شـناختی، نـه بـه منزلـۀ وضعیت نمونه ای دین در جهان معاصر، بلکه به منزلۀ یک وضعیت در میان وضـعیت هـای دیگر ترسیم کند.
پیتر برگر نیز تا حدود زیادی تحـت تـأثیر این دو جامعه شناس قـرار گرفتـه اسـت ؛ بـه ویـژه آن کـه میـان مباحـث برگـر و گیرتـز، شباهت های بسیاری وجود دارد [١٠؛ ص ١٠٦]."