چکیده:
سبک زندگی ارتقادهنده سلامت، عاملی ارزشمند برای کاهش شیوع و تاثیر مشکلات سلامت، و بهبود کیفیت زندگی است. از آنجا که زنان وظایف مراقبت از سایر اعضای خانواده را بر عهده دارند، سلامتی آن ها امری محوری است. از این رو، توجه به وضعیت سلامتی آنان، از جمله سبک زندگی ارتقادهنده سلامت، بین آن ها بسیار حائز اهمیت است. هدف این پژوهش، مطالعه سبک زندگی ارتقادهنده سلامت زنان سنین باروری است. جامعه آماری این پژوهش شامل زنان سنین باروری 15ـ49 سال ساکن شهر شیراز است و حجم نمونه 392 نفر، با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده است. نتایج ضریب آلفای کرونباخ برای آزمون روایی شاخص های مختلف مطالعه شامل سلامت عمومی، خودکارآمدی، آگاهی از رفتار سالم، حمایت اجتماعی، سبک زندگی سلامت محور به ترتیب 77/0، 72/0، 64/0، 91/0 و 87/0 است. یافته ها نشان می دهد که بین تحصیلات، میزان مطالعه در حوزه سلامت، میزان استفاده از وسایل ارتباطی، هویت طبقاتی، حمایت اجتماعی، خودکارآمدی، سلامت عمومی خودگزارش شده، و آگاهی از رفتار سلامتی با سبک زندگی سلامت محور رابطه معناداری وجود دارد. از طرفی نتایج مطالعه نشان می دهد بین سن پاسخگویان، وضعیت تاهل، وضعیت اشتغال، بعد خانواده، درآمد، و تجربه برخی بیماری های خاص با متغیر وابسته رابطه معناداری وجود ندارد. نتایج مدل های رگرسیونی نشان می دهد 4 متغیر شامل خودکار آمدی سلامت، سلامت عمومی خود گزارش شده، مطالعه در حوزه سلامت، و آگاهی از رفتار سلامتی 51 درصد از تغییرات سبک زندگی ارتقادهنده سلامت زنان در سنین باروری را تبیین می کند که در این میان خودکارآمدی سلامت، موثرترین متغیر است.
خلاصه ماشینی:
نتایج مـدل هـای رگرسـیونی نشان میدهد ٤ متغیر شامل خودکارآمدی سلامت ، سلامت عمومی خودگزارش شده ، مطالعه در حـوزة سـلامت ، و آگاهی از رفتار سلامتی ٥١ درصد از تغییرات سبک زندگی ارتقادهندة سلامت زنـان در سـنین بـاروری را تبیـین میکند که در این میان خودکارآمدی سلامت ، مؤثرترین متغیر است .
از آنجا که فعالیت های ارتقادهندة سلامت و شیوة زندگی بهداشـتی، اسـتراتژیهـای اصـلی تسهیل و حفاظت از سلامتیاند [١٦]، توجه به سـلامت و رفـاه اجتمـاعی زنـان ، کـه نیمـی از جمعیت جامعه را تشکیل میدهند، نه تنها به منزلۀ حقی انسانی شناخته شده ، بلکه تأثیر آن در سلامت خانواده و جامعه نیز اهمیت روزافزونی یافته است .
در زمینۀ عوامل جمعیت شناختی، میرزایـی و کـردزنگنـه (١٣٩١) در مطالعـۀ تفـاوت هـای جنسی و سنی سبک زندگی سلامت محور نشان میدهند که ابعادی نظیر فعالیت بدنی و ورزش در بین زنان میزان کمتری دارد [١٩].
ملاحظات روشی این مطالعه از نوع پژوهش پیمایشی است که با هدف بررسی تعیین کننـده هـای سـبک زنـدگی ارتقادهندة سلامت در بین زنان سنین باروری در شهر شیراز در سال ١٣٩٢ انجام شـده اسـت .
همچنین مطالعه نشان میدهد که در یک مقیاس صفر تا ١٠٠ میانگین مقیاس های حمایت اجتماعی، سلامت عمومی خودگزارش شده و خودکارآمدی به ترتیب برابر با ٦٢/٨، ٥٣/٩ و ٧٦/٦ بـوده اسـت کـه نشـان از وضعیت متوسط به بالا داشته است .
وضعیت اشتغال نیز از جمله عواملی است کـه از طریـق سـلامت عمـومی خودگزارش شده بر سبک زندگی سلامت محور زنان سنین باروری تـأثیر گذاشـت .