چکیده:
موضوع ارتداد ازپیشینه کهنی درملل ونحل مختلف برخورداراست بهطوریکه مجازات مرتد یکیازمسائلمشترک همهادیان میباشد. درفقهوحقوق اسلام نیز ارتداد واحکام آن درزمینههایارث، طهارت، حدود، قصاص، قذف و... بخش مهمی از متون فقهی را به خود اختصاص داده وافزون برآن در زمان کنونی نظریات حقوق بشری نیزاین موضوع را به چالش کشیدهاند. اهمیت این پژوهش در واکاوی نظر وسیره امامخمینی(ره) بهعنوان فقیهشیعی- کهحاکمیت را نیز دردستداشته ودراین برهه از تاریخ بر فقه حکومتی تاکید ودرعین حال رعایت حقوق بشررا نیزلازم میدانست- درمورد ارتداد وفلسفه حکمواجرایآن درزمانکنونی است. دستاورد پژوهش این است کهگرچه نظر امامخمینی دراحکام فقهی ارتداد مطابقنظر مشهور فقهای شیعه است لکنازجهتمصداقمرتدواجرای حکم ارتداد، نظروسیره متفاوت داشت. حصول بهاین نتیجهمستلزم واکاویمفهومومصداقارتداد ومرتد در فقه و نظریات امام خمینی است.
The question of apostasy is one of the vital and special issues in Islam. Complete research and investigation about this issue would not be solely possible through the science of jurisprudence but we must study it also from the view point of sciences like history، interpretation of Quran and philosophical theology. This assay tries to prove that everybody is free in all theoretical and practical aspect of his/her life unless it leads to violation of other people rights according to Imam Khomeini' s views and Islamic laws. So we have studied the whole question of apostasy and its concerning decrees from the viewpoint of jurisprudence and law along with taking up the verses of Holy Quran and interpretation of them and narrations and traditions belonging to Imam and also Imam Khomeini views.
The conclusion of this assay is we have to consider expediencies regarding time and place and their situation for achieving the real decree and law of the lord.
خلاصه ماشینی:
"در صورت نخست، عزم و تصمیم بر کفر، هرچند در زمان آینده باشد موجب کفر میشود و در حکم عزم بر کفر، تردد در اسلام میباشد یعنی اگر کسی در حقانیت دین خود شک نماید، از اسلام، خارج میگردد و درصورت دوم که کلامی کفرآمیز از او سرزند نیز کافر میگردد مانند اینکه صانع عالم و آفریدگار جهان هستی را با لفظ، نفی نماید و یا همه یا یکی از رسولان الهی را انکار کند یا آنکه حرامیرا که به اجماع امت اسلام، حرام است مانند زنا، حلال بداند و یا واجبی را که همه امت اسلامی، واجب میدانند، نفی کند.
اقسام ارتداد در فقه اهل سنت: ظاهرا اهل سنت این نوع از تقسیمبندی را که در میان شیعه امامیه رایج است نپذیرفته و برخی از علمای تسنن به رد آن پرداختهاند شافعی (شافعی، الام،2، 54) میگوید: برخی اظهار میکنند کسی که مسلمان زاده شود اگر مرتد شود باید او را کشت هرچند توبه کند اما اگر مسلمان زاده نشده بلکه بعدا اسلام آورده و سپس مرتد گشته توبه او مانع از کشتن وی میشود."