چکیده:
وقوع جرم، علاوه بر بزهکار و بزه دیده، به مکان وقوع جرم نیز نیاز دارد. جرائم در مکان رخ می دهند و عوامل محیطی باعث ایجاد انگیزه، رغبت، کشش و قصد مجرمانه در فرد می شوند، به طوری که طراحی صحیح معماری و اتخاذ تدابیر پیشگیری از جرم در خصوص محیط، یکی از راه حل های ضروری در امر پیشگیری از جرم است. این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و تحقیقات میدانی به شناخت نقاط جرم خیز و ارتباط بین طراحی، فضا و جرم و همچنین ارکان پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی می پردازد. محدوده مورد مطالعه شهر قم بوده که به عنوان یکی از کلان شهرهای کشور مطرح است. در این پژوهش به طور موردی جرم سرقت و مهم ترین مکان های وقوع جرم سرقت، که حاشیه خیابان ها و پیاده روها، منازل مسکونی و اماکن تجاری است، بررسی شده و به دنبال آن تاثیر شرایط فیزیکی در ارتکاب بزه سرقت در شهر قم مورد تحلیل قرار گرفته شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که کانون اصلی جرم خیزی بزه سرقت در شهر قم خیابان نیروگاه بوده و مهم ترین مکان های وقوع جرم سرقت در این شهر به ترتیب حاشیه خیابان یا پیاده روها، منازل مسکونی، مراکز صنعتی و تجاری است؛ به طوری که پس از شناخت اصول پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی، به عنوان یک نظریه و روش مناسب در بهبود روابط فضاها و شرایط شهرها در امنیت و کاهش جرم، به واسطه آن فرصت های جرم و جنایت کاهش و امنیت عمومی در سطح شهرها افزایش می یابد که به دنبال آن شاهد بهبود کیفیت زندگی شهروندان سلامت و امنیت جامعه خواهیم بود.
خلاصه ماشینی:
ir -١ جرم خيزي بزه سرقت در شهر قم خيابان نيروگـاه بـوده و مهـم تـرين مکـان هـاي وقوع جرم سرقت در ايـن شـهر بـه ترتيـب حاشـيه خيابـان يـا پيـاده روهـا، منـازل مسکوني ، مراکز صنعتي و تجاري اسـت ؛ بـه طـوري کـه پـس از شـناخت اصـول پيشگيري از جرم از طريق طراحي محيطي ، به عنوان يک نظريـه و روش مناسـب در بهبود روابط فضاها و شرايط شهرها در امنيـت و کـاهش جـرم ، بـه واسـطه آن فرصت هاي جرم و جنايت کـاهش و امنيـت عمـومي در سـطح شـهرها افـزايش مييابد که به دنبال آن شاهد بهبود کيفيت زنـدگي شـهروندان سـلامت و امنيـت جامعه خواهيم بود .
تعميم و توسعه به کارگيري اين رويکرد در شهرسازي، نشان از توانمندي بـالاي ايـن روش در ارتقاي سطح امنيت و کـاهش جـرائم و درعـين حـال کارآمـدي نتـايج در حـوزه مـداخلات شهري دارد که بر اين اساس ضروري به نظر مـيرسـد در انطبـاق بـا معيارهـا و ضـوابطي کـه در گذشته کاربرد داشته ، اقداماتي صورت گيرد تا بتوان با اتصاف شهر به صـفت امنيـت از افـزايش ميزان جرائم در محيط هاي شهري تا حد امکان جلوگيري بـه عمـل آورد (گيسـون ١، ١٩٨٩: ٢٠٣) و يا حداقل آن را کاهش و شهري عاري از جرم را براي شهروندان فراهم آورد.
يکي ديگر از مهم ترين اهدافي که ايـن مقالـه به آن ميپردازد رابطه بين وقوع جرم و فضـاهاي کالبـدي اسـت کـه پـس از شـناخت اصـول پيشگيري از جرم از طريق طراحـي محيطـي، بـه عنـوان يـک نظريـه و روش مناسـب در بهبـود روابط فضاها و شرايط شهرها در امنيت و کاهش جـرم صـورت مـيپـذيرد کـه بـه واسـطه آن فرصت هاي جرم و جنايت کـاهش و امنيـت عمـومي در سـطح شـهرها افـزايش مـييابـد کـه به دنبال آن شاهد بهبود کيفيت زندگي شهروندان و سلامت و امنيت جامعه خواهيم بود.