چکیده:
دوره باکون یکی از مهمترین فرهنگهای عصر مسسنگی ایران، مرحله مهمی در زمینه تغییرات اجتماعی- اقتصادی جوامع پیش از تاریخ ایران در فارس محسوب میشود. با توجه به پژوهشهای باستانشناسی، اطلاعات مفیدی از این دوره فراهم شده است که بیانگر گسترش یک فرهنگ نسبتا همگون با پراکنش سفال نخودی منقوش در سراسر فارس و استانهای همجوار آن است. شمال فارس یکی از مناطق حاشیهای و سرحد، برهم کشهای فرهنگی با مناطق مرکزی حوضه رود کر و حوضههای همجوار آن در دورههای باکون داشته است. کاوشهای باستانشناختی تپه مهرعلی در شهرستان اقلید، در سالهای 1385 و 1387 مدارک قابلتوجهی در این مورد با فرهنگ باکون آشکار ساخت که بررسی آنها، موضوع این مقاله است. این مدارک چنین ارتباطات و توسعههای فرهنگی را در دوره باکون تقویت مینماید و توالی استقراری فرهنگ باکون را تا حدودی روشنتر میسازد.
خلاصه ماشینی:
تقسيم بندي دوره باکون به مراحل کوچک تر، شامل موارد زير ميشود: دوره باکون قديم که براي اولين بار از کاوش هاي تل باکون ب ٢ و تل جري الف ١ مشخص شده Egami) (٢٤٣ :١٩٦٥ Dyson ;١٩٦٢ and Sono بر لايه ها و بقايايي مشتمل است که شامل ظروف متنوع منقوش باکون ، داراي پوشش گلي غليظ نخودي و سطح صيقلي همراه با ظروف خشن با شام ها کاه شمس آباد دوره قبلي است (٣٣-٢١ :١٩٧٧ .
از مواد ديگري که در کاوش هاي تپه مهرعلي مربوط به دوره باکون يافت شده ، تعدادي صدف هاي دوکپه - اي(Cowrie Shell) است که مشابه آن در ديگر محوطه هاي باکوني حوضه فارس مانند تل باکون (١٩٤٢ Langsdorff and McCown) در حوضه رود کر به دست آمده که ميتواند اشاره اي بر وجود تماس ها و ارتباطاتي بين سرزمين هاي بلند شمال فارس و کرانه هاي پست خليج فارس Askari Chaverdi et) (٢٠٠٨٣٧.
دوره شمس آباد تپه مهرعلي که به عنوان اولين مرحله سکونتي اين محوطه محسوب ميشود، به نظر استقراري کوتاه مدت بوده که پس از مدتي، فرهنگ باکون قديم با سفال هاي مشخص اين دوره جايگزين آن شده است .
The Origins of State Organizations in Prehistoric Highland Fars, Southern Iran: Excavations at Tall-e Bakun, Oriental Institute Publications, Volume 128, Chicago.
Marv-Dasht I: The Excavation at Tal-i-Bakun 1956, Tokyo University Iraq-Iran Archaeological Expedition Reports, 2, Institute of Oriental Culture of the University of Tokyo, Tokyo.
Marv-Dasht II: The Excavation at Tall-i-Gap 1959, Tokyo University Iraq-Iran Archaeological Expedition Reports, 3, Institute of Oriental Culture of the University of Tokyo, Tokyo.