چکیده:
م ولوی در شاهکار ب ی ب دیلش ، م ثنوی، طرش وی-ژه ای از اخ-لاق فض-یلت م -دار و ارزششناسی م عناگرا در افکنده است که اساسا در م بادی و م بانی ب ا پژوهش های اخلاق-ی س-نت س--قراطی و نظری-ه ه-ای دس--توری اع-م از تکلی-ف م ح--وری و غایت گرایی فلسفه غرب م عاصر م تفاوت و ب عضا م تضاد م ینماید. وی ب -ا اله-ام از تعالیم قرآن ، تجرب ه شهودی و آم وزههای عرفانی چشم اندازی رحمانی در عرص-ه اخلاقپژوهی و فضیلت شناسی گشوده است که صرف نظ-ر از اص-الت و روای-ی، خلوص فرهنگی و ظرفیت م عنوی آن ب ه دلایل گوناگون و از جمله تعام ل پیچیده فقه و اخلاق، صوفیگری افراطی، استبداد سیاسی، و س-لطه م نط-ق ارس-طویی و اخلاق ناصری ب ر ساحت دانش و ارزش، تاثیر اندکی در تلطیف فضای سیاسی - م دنی و زندگی اخلاقی حوزه تمدنی ایران داشته است . س-ام انه اخلاق-ی م ثن-وی، م حدود و م نحصر ب ه روش درست زیستن صوفیان و ب رنام ه عم-ل رن-دان جه-ان آشوب نیست ، ب لکه در ت-دارک ی-ک نظ-م اخلاق-ی جهانش-مول و فراگی-ر ب -رای ب شریت در عصر غیبت ، ظرفیت ها و قاب لیت های فراوانی در آستین دارد.
خلاصه ماشینی:
مقدمه م ولوی در م ثنوی م عنوی، طرش ویژهای از اخ-لاق عش-ق ب نی-اد١ ب -ر پای-ه عقلانی-ت تجل-یم -دار هستیشناسی افاضه ای روششناسی تطور استعلایی و ارزششناسی توفیق ادب و ادب حض-ور در آیینه سیرت و سریرت انسان کام ل ب ه م ثاب ه کارگزار اخلاقی و غایت هس-تی، در راس-تای تحق-ق کمال انسانی ب ه م نزله فرجام عشق و ب ازگشت ب ه اصل اصیل و روزگار وصل جمی-ل خ-ویش ، در سایه اتحاد ب ا خدا درافکنده است که در م بادی و م بانی، الگوهای ب ایس-تگی و ال-زام ، روان شناس-ی طلب و انگیزش، الگوهای عقلانیت ادراک و تجرب ه اخلاقی، و نسبت س-ه گان-ه نیک-ی، زیب-ایی و حقیقت ب ا نظریه های وظیفه گروی ٢ و غایت گروی و نیز ب ا نظریه فقه م دارانه ام -ر قدس-ی ب -ه رغ-م پارهای هم نواییها و هم اندیشیها تعارض سرشتی دارد.
گفتار دوم : ارکان سامانه اخلاقی مثنوی (نسبت اخلاق و ادب قدسی) جستار نخست : عشق معنوی »عشق م ولوی از این جهت که تجرب ه است حاصل هیچ نظریه ای نیست ، و از این نظر که ام -ری است ب ه غایت شخصی نمیتوان آن را ب ه درآورد« )عبدالحکیم ، ١٠٥٦: ٤٨(.