چکیده:
یکی از ایرادات قابل طرح در رسیدگی به دعوا، ایراد امر مرتبط است. قانونگذار ایرانی در ماده 84 و 89 قانون آیین دادرسی مدنی به بیان مجملی از ایراد امر مرتبط و نتیجه پذیرش آن اکتفا کرده و درباره زمان و مرجع طرح ایراد، شخص ایراد کننده و همچنین نتیجه رد ایراد تعیین تکلیف نکرده، اما قانونگذار فرانسوی، در قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1975 ضمن بیان احکام کلی ایرادات در دو ماده 73 و 74 ، در مواد 100 تا 107 تا حد زیادی به بیان احکام ایراد امر مرتبط به صورت اختصاصی پرداخته است. با بررسی تطبیقی قوانین آیین دادرسی مدنی ایران و فرانسه باید پذیرفت که در حقوق ما، به منظور تعیین دقیق دامنه اعمال ایراد امر مرتبط، لازم است احکام ویژه درباره زمان، مکان و شخص طرح کننده ایراد امر مرتبط وضع شود و نتیجه پذیرش و رد ایراد مزبور به وضوح تعیین گردد.
خلاصه ماشینی:
"آنچه در مقاله حاضر مورد بحث و بررسی قرار گرفته ، ایـرادی اسـت کـه در نتیجـه وجود دعاوی مرتبط در یک شعبه ، شعب یک دادگاه ویا دادگاههای هم عرض قابـل طـرح است که قانونگذار از آن تحت عنوان «ایراد امر مرتبط » یاد کرده است ؛ با این توضیح که اگر دو دعوا که با یکدیگر ارتباط کامل دارنـد در یـک شـعبه ، شـعب یـک دادگـاه ویـا دو دادگاه هم عرض مطرح شده باشند می توان با طرح ایراد امر مرتبط ، رسیدگی همزمـان و یکجا به هر دو را از دادگاه درخواست کـرد.
در ایـن باره شایسته است بین دو فرض قائل به تفکیک شد: ممکـن اسـت دو دعـوای مـرتبط در شعب یک دادگاه مطرح شده باشند که در این حالت اگرچـه ایـراد بایـد منطقـا در شـعبه مؤخر (شعبه ای که دعوای دوم در آن اقامه شده) طرح شود، اما ارجـاع پرونـده مطـابق متن صریح ماده ١٠٣ قانون آیین دادرسـی مـدنی ، از ناحیـه رئـیس شـعبه اول صـورت خواهد گرفت که نظر او برای شعبه مرجوعالیه ایجاد تکلیف به رسیدگی می کند؛ اما مـاده مذکور به فرضی که دو دعوای مرتبط در دو دادگـاه اقامـه شـدهانـد نپرداختـه و تعیـین حکم نکرده است .
با رد ایراد، پرونده وارد مرحله رسیدگی ماهوی خواهد شد؛ اما ایـن مسأله قابل طرح است که آیا ایرادکننده حق اعتراض به این رأی دادگاه را دارد یـا خیـر؟ قانونگذار ایران در این باره تکلیفی معین نکرده ، در حالی که در کشور فرانسه ماده ١٠٤ قـانون آیـین دادرسـی مـدنی مقـرر مـی دارد: «اعتـراض بـه تصـمیم هـای صـادر شـده درخصوص امر مرتبط از دادگاه نخستین ، همانند ایـراد عـدم صـلاحیت مطـرح شـده و رسیدگی می شوند..."