چکیده:
اسناد و مکاتبات زیادی در دوره ی صفوی تحریر و تـدوین شـده اسـت ؛ در ایـن راستا فرامین حکومتی ، که در بـاب ارامنـه صـادر شـده و بـه «فـرامین فارسـی ماتناداران » مشهور است ، از جنبه های مختلف می توانـد بـرای پژوهـشگر تـاریخ صفویه گره گشا باشد. گرچه این فرامین در باب چگونگی اداره ی اقلیت ارامنـه در ایران صادر شده اند، اما ابعاد مختلف زندگی ایشان را شامل می شود و جهت گیـری حکومت صفویه در ابعاد مختلف را نشان می دهد. بدون تردید، مطالعه این فـرامین و اسناد برای ارائه تصویر کامل تر و دقیق تر روح سیاسی ــ اجتمـاعی حـاکم بـر جامعه عصر صفوی لازم و ضروری می باشد. مضاف بر این که رصد کردن سیاست مذهبی حکومت صفویه در باب اتباع غیر مسلمان ، شفاف تر خواهد شد.
Many documents and correspondence have been written and issued during Safavid period. In this regards، the governmental decrees that have been issued about the Armenians which are well-known as Persian decrees of the Matenadaran، could be useful for researchers of Safavid history in many aspects. Although these decrees have been issued on how to manage the Armenian minority in Iran، but they cover several dimensions of the Armenians’ life and show the orientations of Safavid in various aspects. Undoubtedly the study of these decrees and documents is necessary to provide a more accurate and less incomplete picture of the prevailing political - social spirit of the society during Safavid era. In addition، it will pave the way to gain a more transparent observation on religious policy of Safavid about its non Muslim subjects.
خلاصه ماشینی:
کاربرد تاریخی فرامین شاهان صفوی در باب ارامنه * نصراله پورمحمدی املشی چکیده اسناد و مکاتبات زیادی در دوره ی صفوی تحریر و تـدوین شـده اسـت ؛ در ایـن راستا فرامین حکومتی ، که در بـاب ارامنـه صـادر شـده و بـه «فـرامین فارسـی ماتناداران » مشهور است ، از جنبه های مختلف می توانـد بـرای پژوهـشگر تـاریخ صفویه گره گشا باشد.
فرامین ، ارامنه ، شاهان صفوی ، ماتناداران ﻣﻘﺪﻣﻪ در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪی ﻓﺮاﻣﻴﻦ و اﺣﻜﺎم ﺳﻴﺎﺳﻲ اﻳﺮان، ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻓﺮاﻣﻴﻦ ﻓﺎرﺳﻲ ﻣﺎﺗﻨﺎداران ﻣﻨﺘـﺸﺮ ﭼﻨﺎنﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﭼﻬﺎر ﺟﻠﺪ از ﻓﺮاﻣﻴﻦ ﻓﺎرﺳﻲ ﻣﺎﺗﻨﺎداران ﭼـﺎپ و ﻣﻨﺘـﺸﺮ ﺷـﺪه ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﻓﺮاﻣﻴﻦ ﻓﺎرﺳﻲ ﻣﺎﺗﻨﺎداران 2ـ ﻣﺼﻠﺤﺖ اﻧﺪﻳﺸﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺧﻠﻴﻔﻪ: ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳـﺪ ﮔﺮوﻫـﻲ و اﺣﺘﻤـﺎﻻ اﺷـﺮاف و اﻋﻴـﺎن، در اﻣﻮر ﺧﻠﻴﻔﻪ ارﻣﻨﻲ، دﺧﺎﻟﺘﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و در ﻣﻮاردی ﻧﻴﺰ اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﮕﺬارﻧﺪ »از دو ﻛﻠﻴﺴﺎ ﻣﺪﻋﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻳﻚ آﺑﺎدی و ﻳﺎ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﻛـﻪ از ﻧﻈـﺮ اﻗﺘـﺼﺎدی ﻳـﺎ ﻛﻨﻨﺪ.