Abstract:
چکیدهمطالعه قصه های قرآنی با تکیه بر فضای نزول، پرده از پارهای از حقایق و مفاهیم بر میدارد. در این مقاله قصه ی حضرت موسی (ع) به عنوان برشی از تاریخ، با چنین رویکردی مورد مطالعه قرارگرفته است. این پژوهه در پی پاسخ به این سؤال است که؛ ویژگی های تاریخی و عناصر اصلی قصه حضرت موسی (ع) چیست؟ و شناخت فضای نزول آیات تا چه حد برشناخت این ویژگی ها و عناصر اصلی تأثیر گذار است؟ در این مقاله قصّه حضرت موسی (ع) با تکیه بر شناخت فضای نزول آیات و با روش تحلیلی وتطبیقی، مورد بررسی قرار گرفته و به شناخت ویژگی های تاریخی و عناصر اصلی قصه ی قرآنی حضرت موسی(ع) نیز دست یافته از جمله: شرایط رعب و وحشت، تفکرات بنی اسرائیل و عملکرد آنان، بحث زمان و عقب و جلو رفتن رویدادها همراه با فضاسازی، توجه به عناصر وحوادث در عصر حضرت موسی (ع)، استفاده از الفاظ نشانگر قطعیت یا تردید و.... البته آیات مربوط به قصه حضرت موسی (ع) متضمن قواعد کلی نیز هست که در زمان ها و مکان های دیگر نیز جاری و ساری است و این همان سنت الهی است.
AbstractThe study of Qur'anic stories based on the atmosphere of revelation reveals some facts and concepts. In this article, the story of Prophet Moses as a section of history has been studied with such an approach. This study seeks to answer the question that; What are the historical features and main elements of the story of Prophet Moses? And to what extent is knowing the space of revelation of verses effective in recognizing these main features and elements? In this article, the story of Prophet Moses based on knowing the atmosphere of revelation of verses and with analytical and comparative method, has been studied and the historical features and main elements of the Qur'anic story of Prophet Moses have been achieved, including: Conditions Fear, the thoughts of the children of Israel and their actions, the discussion of time and back and forward events along with the atmosphere, attention to the elements and events in the time of Prophet Moses, the use of words indicating certainty or doubt and .... Of course the relevant verses The story of Prophet Moses also includes general rules that are valid in other times and places, and this is the divine tradition.
Machine summary:
پيشينه بحث آيات قصه حضرت موسي (ع )، هم در مطاوي تفاسير و ساير آثار و هم در مقالاتي مستقل مورد تحليل قرار گرفته است که برخي از اين منابع با نگاهي متفاوت به آيات مربوط به قصه حضرت 137 موسي (ع ) توجه کرده اند اما با توجه به اينکه موضوع مورد بحث ، «تحليل ويژگيهاي تاريخي و عناصر اصلي قصه حضرت موسي (ع ) در پرتو شناخت فضاي نزول آيات » است ، ميتوان گفت که ؛ کتاب يا مقاله اي که به طور مستقيم به آن پرداخته باشد، يافت نشد.
(بهجت پور، ١٣٩٠، ج ٤، ص ٢٧١) و در بحث فضاشناسي ميتوان گفت که درونمايه ي اين آيه و آيات مرتبط با آن به جريان حفظ و نگه داري بسيار عجيب حضرت موسي (ع ) در ميان فرعونيان اشاره دارد و همچنين بحث توبه ايشان ؛ پس ميتوان نتيجه گرفت که اين بخش از آيات در شرايط و فضايي بر پيامبر (ص ) و 141 يارانش نازل شد تا براي پيامبر (ص ) و يارانش ، جهت محافظت در برابر کفر، مايه ي دلگرمي باشد و با شناخت اين فضاي نزول آيات قصه ، ميتوان ويژگيهاي حاکم بر اين دوره از زندگي حضرت موسي (ع ) را مورد تحليل و شناخت قرار داد.
قصه است ، که در متن مقاله به نمونه هايي از اين شناخت ها با ذکر آيه و عنصر قصه اشاره و راهکارهاي کليدي براي شناخت ويژگيهاي تاريخي و عناصر اصلي قصه حضرت موسي (ع ) در پرتو شناخت فضاي نزول آيات به تفصيل بيان شد.