Abstract:
گذر از اقتصاد دولتی و نفتی به اقتصاد مردم پایه، نیازمند بسترسازی، اصلاح و بهبود محیط کسبوکاراست. این راهبردِ آزمون شدهی ِبینالمللی، کانون تدابیر لازم و نقطه ثقل اجرا و پیادهسازی سیاستهای اصلاحی در بخش اقتصاد بهشمار میرود. در این پژوهشِ کاربردی، هدف اصلی ارائه سناریوهای محیط کسبوکار جمهوری اسلامیایران است؛ بنابراین ضمن تحلیلِ همهجانیه محیط کسبوکار در جمهوری اسلامیایران، تلاش شده است تا آینده آن به روش سناریو نویسی GBN توصیف شود. 56 نفر از صاحب نظران، خبرگان، کارگزاران و متصدیان فعال در حوزه کسبوکار، جامعه آماری تحقیق را بهصورت هدفمند تشکیل دادهاند.
دادهها به کمک بررسیهای اسنادی، کتابخانهای وگروههای کانونی و نیز به کمک مصاحبه و پرسشنامه گردآوری شدهاند. دادههای پرسشنامه مورد استفاده که منبع تشخیص پیشرانها، عوامل کلیدی تغییر و عدم قطعیتهاست به کمک روشهای کمیاولویت بندی شدهاند. نتایج مستخرج از پرسشنامه بر اساس عدم قطعیتهای کلیدی، شامل چهارسناریوی زیر است: 1) عدم جدیت و بی ارادگی دولت در بهبود محیط کسبوکار همراه با فساد و سوء استفاده از مقام و موقعیت اداری در دستگاههای اجرایی (وقتی همه خواب بودند)؛ 2) مبارزه با فساد و کاهش آن بهموازات عدم جدیت واراده دولت بر بهبود محیط کسبوکار (قرنطینه)؛ 3) عزم و اراده دولت بر بهبود محیط کسبوکار باوجود فساد و سوء استفاده از مقام وموقعیت اداری در دستگاههای اجرایی (عبور ازمیدان مین)؛ 4)عزم و اراده دولت بر بهبود محیط کسبوکار بهموازات مبارزه همهجانبه بافساد و سوءاستفاده از مقام و موقعیت اداری (قلعه گنج).
The transition from the centrally planned and oil-based economy to the free market economy involves providing its foundations and improving the business environment, as a prerequisite and indeed the starting point for adoption of the required measures and implementation of reform policies in the economy.This applied study was conducted to identify the business environment scenarios in the Islamic Republic of Iran.To this aim, it provided a comprehensive analysis of the business environment in this country and tried to describe its future through the GBN scenario planning approach.Following a literature review, a total of 56 experts, agents and officials active in business were used as the statistical population.Data were collected using the desk-based research method, interviews and questionnaires, and with the help of focus groups.The data of the questionnaire, as the source for identifying the drivers, the key factors of change and uncertainties, were prioritized using quantitative methods.The results of the questionnaire based on the key uncertainties consisted of the following four scenarios: 1) The government’s reluctance to improve the business environment, accompanied by corruption and abuse of administrative positions in government agencies (when everyone was asleep), 2) Fighting and reducing corruption alongside the government’s reluctance to improve the business environment (quarantine), 3) The government's determination to improve the business environment despite corruption and abuse of administrative positions in government agencies (crossing the minefield), and 4) The government's determination to improve the business environment alongside a full-scale fight against corruption and abuse of administrative positions (the treasure castle).
Machine summary:
اين دو محور نتيجه دسته بنـدي عـدم قطعيـت هـا عبارتنـد از: ١- عـدم جـديت و بيارادگي دولت در بهبود محيـــط کسب وکار ٢- فساد و سوءاسـتفاده از مقـام و موقعيـت در دستگاه هاي اجرايي 181 ( رجوع شود به تصویر صفحه) نمودار شماره ٢- سناريوهاي چهارگانه سناريوهاي محيط کسب وکار با توجه به مراتب پيش گفته سناريوهاي محيط کسب وکار جمهـوري اسـلامـيايـران بـا رويکرد تقويت عوامل و پيشران هاي بهبود محيط کسب وکار و کنتـرل و رفـع موانـع آن در وضعيت هاي مختلف ، با محوريت عدم قطعيت هاي بحراني به شرح زير است : سناريوي اول : وقتي همه خواب بودند؛ (عدم جـديت و بـيارادگـي دولـت در بهبـود محيط کسب وکار همراه با فساد وسوء اسـتفاده از مقـام و موقعيـت اداري در دسـتگاه هـاي اجرايي) اتکاء صرف و موکول کردن تمام برنامه ها وتلاش ها به رفع تحريم يا تغيير قابـل توجـه سياست هاي آمريکا وعدم حصول نتيجـه از آن ، منجـر بـه بـن بسـت در اتخـاذ تصـميمات مناسب و پويايي و تحرک حداقلي در عرصه سياسي،ا قتصادي شده و نتيجه آن ، زايل شدن فرصت ها و بيارادگي و بي تحرکي در حمايت از ظرفيت هاي داخلي براي رفع مشکلات و 182 در راس آن «محيط کسب وکار» و در نتيجه تشديد بيثباتي اقتصادي شـده اسـت .
گزارش ١٦٨٨٤ مرکز پژوهش هاي مجلس ؛ بهمن ١٣٩٨ سناريوي دوم : قرنطينه ؛ (مبارزه با فسـاد وکـاهش آن بـه مـوازات عـدم جـديت و اراده دولت بر بهبود محيط کسب وکار) در اين سناريو برنامه هاي مبارزه با فساد از سـوي قـوه قضـائيه پيگيـري شـده و باعـث کاهش سوء جريانات مالي و رضايت نسبي ارباب رجوع از دستگاه هاي اجرايي شده است .