Abstract:
قوه قهریه (فورس ماژور) حاکی از آن است که یک قرارداد ممکن است به علت ناممکن شدن اجرای آن، به دلیل وقوع حادثهای چیره گر همانند ورشکستگی که به طور معمول برای طرفین قرارداد غیرقابل پیشبینی بوده است، به تشخیص دادگاه، منحل یا معلق تلقی گردد. در قانون انگلستان اصطلاح قوه قهریه (فورس ماژور) معمولا بکار نمیرود، ولی موارد آن تحت عنوان انتفای قرارداد یا عدم امکان مطرح میگردد. مقاله حاضر که به روش توصیفی – تحلیلی و با هدف بررسی ورشکستگی بر اثر قوه قهریه از منظر نظام حقوقی ایران و انگلیس انجام یافته است، بدین نتیجه دست یافته است که، احراز مسئولیت ورشکستگی میتواند به عنوان یک واقعه، منبع مسئولیت قهری بوده و زیاندیدگان از آن را مشمول حمایت قانون قرارداد. زیاندیده از ورشکستگی میتواند - بهشرط طی روند تصفیه - داخل در غرما شده و از اموال تاجر ورشکسته بهرهمند شود. و چنانچه شخصی بخواهد به قوه قهریه استناد کند، باید وجود وضعیت قوه قهریه را اثبات نماید.
Machine summary:
ورشکستگی بر اثر قوهی قاهره و آثار آن (بررسی تطبیقی در حقوق ایران و انگلیس) (تاریخ دریافت 15/05/1400، تاریخ تصویب 12/12/1400) همایون گیوی 1 دانشآموخته کارشناسی ارشد حقوق خصوصی چکیده قوه قهریه (فورس ماژور) حاکی از آن است که یک قرارداد ممکن است به علت ناممکن شدن اجرای آن، به دلیل وقوع حادثهای چیره گر همانند ورشکستگی که به طور معمول برای طرفین قرارداد غیرقابل پیشبینی بوده است، به تشخیص دادگاه، منحل یا معلق تلقی گردد.
از این رو تحقیق حاضر به با هدف بحث و بررسی درباره ورشکستگی بر اثر قوه قهریه میباشد که از منظر قانون ایران و انگلستان به این امر پرداخته میشود و در پی پاسخگویی به سؤالاتی چون: قوه قهریه چه تأثیری بر ورشکستگی دارد؟ اثرات قوه قهریه برقراردادهای تجاری چیست؟ رویکرد نوین در مفهوم قوه قهریه در نظامهای حقوقی مختلف ایران و انگلستان کدام است؟ بخش اول: مفهوم شناسی بند اول: مفهوم شناسی قوه قهریه مطابق ماده ۲۲۷ قانون مدنی ایران فورس ماژور یا قوه قهریه حادثهای است که نمیتوان آن را به متعهد مربوط دانست، اعم از اینکه ارتباطی با قلمرو فعالیت متعهد داشته و «حادثه غیرمترقبه» تلقی شود یا صرفاً ناشی از عوامل بیرونی و جدا از متعهد باشد.
نکته قابل توجه آنکه در قراردادهای بینالمللی (اسماعیلی، ۱۳۸۱: ۳۵) بسیار اندک اتفاق میافتد که قوه قاهره موجب انحلال کلی قرارداد شود بلکه غالباً اثرش در تعلیق انجام تعهدات برای مدتی صورت میگیرد ضمناً مقرر میگردد که متعهد در صورتی که بخواهد از فورس ماژور استفاده کند، باید آن را به اطلاع طرف دیگر قرارداد برساند و کوشش لازم و معقول را جهت رفع حادثه به عمل آورد (همان).