Abstract:
حقوق شهروندی مفهومی عام و جهانشمول است که ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مدنی داشته و قابل تسری به همه گروههای سنی و جنسیتی نیز است. کودکان نیز به عنوان بخش مهمی از جامعه، حقوق خاصی دارند که نزد اسناد بینالمللی در قالب کنوانسیون حقوق کودک نمایان است. در همین باره، میتوان به برخی جنبههای حقوق کودکان در اسلام در قالب حقوق شهروندی اشاره کرد. هدف اصلی این نوشتار بررسی مؤلفهها و عناصر حقوق شهروندی کودکان در سیرۀ رضوی است. سؤال این است که مصادیق و مؤلفههای حقوق شهروندی کودکان در سیرۀ رضوی شامل چه مواردی است؟ این بررسی نشان میدهد حقوق کودکان از جمله سلامت در قالب اصول تغذیه و بهداشت فردی و خانوادگی، فراهم شدن آرامش و آسایش در خانه، دین محوری و تأکید بر جنبههای معنوی و مذهبی در تربیت کودکان، آموزش و تربیت عقلانی کودکان، رفتار محبتآمیز و توأم با دوستی و محبت، همگی در سیرۀ عملی و احادیث روایت شده از امام رضا علیهالسلام قابل مشاهده است. تکیۀ سنت رضوی بر حقوق خاص کودکان الگویی برای حقوق شهروندی اسلامی در نظر گرفته میشود که میتواند در قالب اسناد الزام آور حقوقی نیز قابل طرح باشد.
Citizenship is a universal concept that has different political, economic, social, cultural and civil dimensions and can be extended to all age and gender groups. Children, as an important part of society, also have special rights that are reflected in international instruments in the form of the Convention on the Rights of the Child. In this regard, we can mention some aspects of children's rights in Islam in the form of citizenship rights. The main purpose of this article is to study the components and elements of children's citizenship rights in the Razavi’s tradition. The question that arises is what are the examples and components of children's citizenship rights in the Razavi’s tradition? The present study has shown that children's rights, including the right to health in the form of principles of nutrition and personal and family health, providing peace and comfort in the home, religion and emphasis on spiritual and religious aspects in raising children, education and intellectual education of children, Loving behavior combined with friendship and affection can all be seen in the practical life and hadiths narrated by Imam Reza (as). The reliance of the Razavi’s tradition on the special rights of children is considered a model for Islamic citizenship rights, which can also be proposed in the form of legally binding documents.
Machine summary:
مقاله پژوهشي مؤلفه هاي حقوق شهروندي کودکان در سيرة رضوي دريافت : ۱۳۹۹/٥/۱۳ پذيرش : ۱۳۹۹/۸/۱٥ علي غلامعلي ۱،افشين جعفري ۲ چکيده حقــوق شــهروندي مفهومــي عــام و جهان شــمول اســت کــه ابعــاد مختلــف سياســي ، اقتصــادي ، اجتماعـي ، فرهنگـي و مدنـي داشـته و قابـل تسـري بـه همـه گروه هـاي سـني و جنسـيتي نيـز اسـت .
سـؤال ايـن اسـت کـه مصاديـق و مؤلفه هـاي حقـوق شـهروندي کـودکان در سـيرٔە رضـوي شـامل چـه مـواردي اسـت ؟ ايـن بررسـي نشـان مي دهـد حقـوق کـودکان از جملـه سـلامت در قالـب اصـول تغذيـه و بهداشـت فـردي و خانوادگـي ، فراهـم شـدن آرامـش و آسـايش در خانـه ، ديـن محـوري و تأکيـد بـر جنبه هـاي معنـوي و مذهبـي در تربيـت کـودکان ، آمــوزش و تربيــت عقلانــي کــودکان ، رفتــار محبت آميــز و تــوأم بــا دوســتي و محبــت ، همگــي در ســيرٔە عملـي و احاديـث روايـت شـده از امـام رضـا عليه السـلام قابـل مشـاهده اسـت .
پژوهـش حاضـر درصدد پاسـخگويي بـه ايـن سـؤالات اسـت : حقـوق شـهروندي در اسـلام و سـيرٔە رضـوي داراي چـه مؤلفه هـا و عناصـري اسـت ؟ آموزه هـاي حقـوق شـهروندي اسـلامي بـر پايـۀ سـيرٔە رضـوي تـا چـه انـدازه مي توانـد باعـث تحقـق حقـوق کـودکان در جامعـه معاصـر گـردد؟ روش ايـن پژوهـش ، توصيفـي تحليلـي اسـت که بـا بهره گيري از آيــات و روايــات بــه خصــوص ســيرٔە امــام رضــا و ديدگاه هــاي فقهــا و اسلام شناســان بــه جمـع آوري اطلاعـات اقـدام شـده اسـت .