Abstract:
اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎزیدرﻣﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ رﻓﺘﺎری ﺑﺮ ﻣﺸﮑﻼت رﻓﺘﺎری داﻧﺶآﻣﻮزان ﮐﻢﺗﻮان ذﻫﻨﯽ در ﺷﻬﺮ اﺻﻔﻬﺎن اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ، ﯾﮏ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ آزﻣﺎﯾﺸﯽ ﺑﺎ ﻃﺮح ﭘﯿﺶآزﻣﻮن-ﭘﺲآزﻣﻮن و ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮد. در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ 22 داﻧﺶآﻣﻮز ﮐﻢﺗﻮاﻧﯽ ذﻫﻨﯽ 7 ﺗﺎ 11 ﺳﺎﻟﻪ ﺷﺮﮐﺖ داﺷﺘﻨﺪ. آزﻣﻮدﻧﯽﻫﺎ ﺑﺎ روش ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﯿﺮی در دﺳﺘﺮس از ﻣﺪرﺳﻪ ﺷﻬﯿﺪان ﻧﻮری اﺻﻔﻬﺎن اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ. آﻧﻬﺎ ﺑﻪ دو ﮔﺮوه 11 ﻧﻔﺮی آزﻣﺎﯾﺶ و ﺷﺎﻫﺪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪﻧﺪ. ﮔﺮوه آزﻣﺎﯾﺶ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ آﻣﻮزﺷﯽ ﺑﺎزیدرﻣﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ رﻓﺘﺎری را در 7 ﺟﻠﺴﻪ) ﻫﺮ ﺟﻠﺴﻪ 40 دﻗﯿﻘﻪ (درﯾﺎﻓﺖ ﮐﺮدﻧﺪ، در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮔﺮوه ﺷﺎﻫﺪ اﯾﻦ آﻣﻮزش اراﺋﻪ ﻧﺸﺪ. اﺑﺰار اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻣﺸﮑﻼت رﻓﺘﺎری راﺗﺮ ﺑﻮد. اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آزﻣﻮن آﻣﺎری ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﻮوارﯾﺎﻧﺲ در ﻧﺴﺨﻪ 23 ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑﺴﺘﻪ آﻣﺎری در ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺷﺪﻧﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ آﻣﻮزﺷﯽ ﺑﺎزیدرﻣﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ رﻓﺘﺎری اﺛﺮ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻌﻨﺎداری ﺑﺮ ﻣﺸﮑﻼت رﻓﺘﺎری داﻧﺶآﻣﻮزان ﮐﻢﺗﻮان ذﻫﻨﯽ داﺷﺖ(0/001 >P ). ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺠﺬور اﺗﺎ ﻣﯽﺗﻮان ﻋﻨﻮان ﮐﺮد 69 درﺻﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﺸﮑﻼت رﻓﺘﺎری ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺛﺮ ﻣﺸﺎرﮐﺖ آزﻣﻮدﻧﯽﻫﺎ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ آﻣﻮزﺷﯽ ﺑﺎزیدرﻣﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ اﺳﺖ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﻪ ﺑﺎزیدرﻣﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ رﻓﺘﺎری ﺑﺎ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﺆﺛﺮی ﻫﻤﺮاه ﺑﻮد و ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺸﮑﻼت رﻓﺘﺎری داﻧﺶآﻣﻮزان ﮐﻢﺗﻮان ذﻫﻨﯽ ﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﺑﺮای اﺟﺮای اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ آﻣﻮزﺷﯽ اﻫﻤﯿﺖ وﯾﮋهای دارد.
Machine summary:
در بازیدرمانی مبتنی Intellectual disability (ID) American Association of Mental Retardation (AAMR) American Association of Intellectual Developmental Disability (AAIDD) Word Health Organization (WHO) Behavioral problems Interaction Emotional reactions Play therapy Children with special needs Cognitive-behavioral approach بر مدل شناختی رفتاری این امر از طریق مورد توجه قراردادن مواردی مانند كنترل خود و دیگران، تسلط و پذیرش مسئولیت در قبال تغییر رفتار و اکتساب مهارتهای اجتماعی عملیاتی میگردد.
در ایران نیز، یافتههای پژوهش شیرودی آقایی، امیرفخرایی و زارعی ]19[ حاکی از آن بود که بازی درمانی با رویکرد شناختی رفتاری بر کنشهای اجرایی و تعامل والد- کودک در کودکان با اختلال نافرمانی مقابلهای اثرگذار است.
فرنام، سلطانی نژاد و حیدری نیز ]15[، در پژوهش خود نشان دادند که بازی درمانی شناختی رفتاری به طور معناداری موجب کاهش اضطراب اجتماعی در کودکان با اختلال سلوک میشود.
بنابراین مساله اصلی این پژوهش، بررسی اثربخشی بازیدرمانی با رویکرد شناختی رفتاری بر مشکلات رفتاری دانشآموزان کمتوان ذهنی است.
بر اساس مجذور اتا میتوان عنوان کرد که 69 درصد تغییرات متغیر مشکلات رفتاری دانشآموزان کمتوان ذهنی به علت اثر مداخله است یا از شرکت آنها در برنامه بازیدرمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری ناشی میشود.
4. بحث و نتیجهگیری پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی بازیدرمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری بر مشکلات رفتاری دانشآموزان کمتوان ذهنی انجام شد.
بررسی نتایج این پژوهش بیانگر آن است كه آموزش بازیدرمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری منجر به کاهش مشکلات رفتاری دانشآموزان کمتوان ذهنی شد.
بررسی تأثیر آموزش بازیدرمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری بر مهارتهای اجتماعی دانشآموزان کمتوان ذهنی.