Abstract:
«غرائب الاسرار» نوشتۀ غیاث الدین خواندمیر نوادۀ دختری میرخواند صاحب کتاب «روضه الصفا» از مورخان و نویسندگان قرن دهم هجری، یعنی اواخر دورۀ تیموری و اوایل دورۀ صفوی است، در بیان شگفتیهای ربع مسکون، غرائب بلاد و بحار و انهار و جزایر و مبنی است بر عجایب اشکال و اطوار بعضی از آدمیان که نویسنده در آن حکایاتی را بشیوۀ روایی با رویکردی استنادی نوشته و در اغلب حکایات، مطلب را با ذکر سند روایت کرده است؛ اگرچه متن اصلی غرایب الاسرار بشیوۀ ساده و مرسل به نگارش درآمده، اما وجود بیش از حدّ واژگان، ترکیبها و عبارتهای عربی و نیز پیروی از ساختهای زبان عربی در جمله سازیها در مقدمه و برخی موارد، سبک نگارش را مصنوع میکند. این ویژگی، درواقع ویژگی سبکی غالب بسیاری از آثار تاریخی و علمی قرنهای دهم هجری است. در این مقاله کوشیده شده ویژگیهای سبکی خواندمیر در غرائب الاسرار به لحاظ زبانی (صرفی و نحوی)، ادبی و فکری و محتوایی بررسی شود؛ نثر کتاب - جز در مقدمه که به آرایه های ادبی آمیخته و همراه با شعر است- نثری نسبتا ساده است که نویسنده در آن قصد هنروری ندارد، اما در کل کتاب (چه مقدمه و چه متن) استفاده از واژه ها و عبارات و ترکیبات عربی بوفور دیده میشود.
Machine summary:
سال سيزدهم –شماره هشتم - آبان ١٣٩٩-شماره پياپي ٥٤ بررسي سبکي نسخۀ خطّي «غرائب الاسرار» اثر «خواندمير» (ص ١٤٤-١٣١) ستوده امامي يگانه ٢، احمدحسني رنجبر هرمزآبادي ٣ (نويسنده مسئول )، 4 علي اصغر حلبي تاريخ دريافت مقاله : مرداد٩٨ تاريخ پذيرش قطعي مقاله :دي٩٨ چکيده «غرائب الاسرار» نوشتۀ غياث الدين خواندمير نوادة دختري ميرخواند صاحب کتاب «روضه الصفا» از مورخان و نويسندگان قرن دهم هجري، يعني اواخر دورة تيموري و اوايل دورة صفوي است ، در بيان شگفتيهاي ربع مسکون ، غرائب بلاد و بحار و انهار و جزاير و مبني است بر عجايب اشکال و اطوار بعضي از آدميان که نويسنده در آن حکاياتي را بشيوة روايي با رويکردي استنادي نوشته و در اغلب حکايات ، مطلب را با ذکر سند روايت کرده است ؛ اگرچه متن اصلي غرايب الاسرار بشيوة ساده و مرسل به نگارش درآمده ، اما وجود بيش از حدّ واژگان ، ترکيبها و عبارتهاي عربي و نيز پيروي از ساختهاي زبان عربي در جمله سازيها در مقدمه و برخي موارد، سبک نگارش را مصنوع ميکند.
در اين مقاله کوشيده شده ويژگيهاي سبکي خواندمير در غرائب الاسرار به لحاظ زباني (صرفي و نحوي)، ادبي و فکري و محتوايي بررسي شود؛ نثر کتاب - جز در مقدمه که به آرايه هاي ادبي آميخته و همراه با شعر است - نثري نسبتاً ساده است که نويسنده در آن قصد هنروري ندارد، اما در کل کتاب (چه مقدمه و چه متن ) استفاده از واژه ها و عبارات و ترکيبات عربي بوفور ديده ميشود.