Abstract:
نظریّه پردازان علم مدیریّت بر این باورند که مدیریّت علمی از سال 1900 میلادی با پیدا شدن نظریّه های جدید آغاز شد. این در حالی است که آثار ادبی جهان و از جمله ادبیّات فارسی ایران زمین، سرشار از ایده های مدیریّتی است که بسیار پیشتر از این نظریّات مطرح شده اند . در این جستار با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی یکی از زیرشاخه های علم مدیریّت (گزینش) در حوزۀ مدیریّت منابع انسانی، در شاهنامۀ فردوسی پرداخته و به این نتیجه رسیده ایم که فردوسی، مدیری لایق و شایسته بوده و دیدگاههای مدیریّتی برجسته و ممتازی ارائه کرده است که میتواند الگوی مناسبی برای مدیریّت جامعۀ امروز باشد معیارهای گزینش در شاهنامه برای همه یکسان است و گزینش با مشورت، آزمون، برنامه ریزی و هدفمندی انجام میشود.گاه تغییر در مراحل گزینش به اقتضای شرایط دیده میشود. فرد باید دارای ویژگی های نژادگی، پیشینۀ خوب اخلاقی، فکری و رفتاری، هنر، تخصّص، سن مناسب شغل و ظاهر آراسته و بدون عیب باشد. افراد نادان، فرومایه، ستمکار و ناسپاس از نگاه مدیران شاهنامه مردودند. گزینش وابستگان و خویشاوندان نیز جز در موارد نادر و با رعایت اصول و دارابودن تمام شرایط لازم، جایز نیست. در گزینشهای شاهنامه جنسیّت و ملّیّت افراد جزو معیارهای اصلی نیست و در مواردی افرادی شایسته از سرزمینهای دیگر برای پیشبرد اهداف حکومتی دعوت میشوند.
Management theorists believe that scientific management has begun since the 1900's with the establishment of new theories. This is despite the fact that the literary works of the world, including the Persian literature of Iran, are filled with phenomena of management, which are much more than theories. In this research, a descriptive-analytical method was applied to examine one of the branches of management science (selection) in the field of human resource management in Firdausi’s Shahnameh and it was concluded that Firdausi had a decent and deserving leadership and presented outstanding managerial perspectives which can be a good model for today's society. Selection criteria in Shahnameh are the same for all, and selection is made by consulting, testing, planning, and targeting. Sometimes the change in the selection process can be seen as required. A person must have the characteristics of race, good moral, intellectual and behavioral background, art, specialty, appropriate age, occupation, and appearance, while there are no defects observed. The ignorant, underworld, wicked, and ungrateful people are not accepted by the managers of Shahnameh. The choice of affiliates and relatives is not permissible except in rare cases and with due observance of principles and having all the necessary conditions. In Shahnameh, gender and the nationality of the people are not the core criteria, and in some cases, deserving people are invited from other lands to advance government objectives.
Machine summary:
در این جستار با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی یکی از زیرشاخه های علم مدیریت (گزینش ) در حوزة مدیریت منابع انسانی، در شاهنامۀ فردوسی پرداخته و به این نتیجه رسیده ایم که فردوسی، مدیری لایق و شایسته بوده و دیدگاههای مدیریتی برجسته و ممتازی ارائه کرده است که میتواند الگوی مناسبی برای مدیریت جامعۀ امروز باشد معیارهای گزینش در شاهنامه برای همه یکسان است و گزینش با مشورت ، آزمون ، برنامه ریزی و هدفمندی انجام میشود.
( An integrated green supplier selection approach with analytic network process and improved (Grey relational analysis:182 ٤-٣-٣- گزینش مراحلی دارد در شاهنامه ،گزینش افراد برای بکارگیری، روالی منطقی را طی میکند؛ به این صورت که ابتدا فرد با توجه به دا شتن معیارهای خاص انتخاب می شود؛ مدتها تحت نظر قرار میگیرد؛ پس از تأیید فرد، با افراد صاحبنظر مشورت میشود و گاه آزمونی هم برگزار میگردد؛ چنانکه وقتی اندی شۀ مرگ ، انو شیروان هفتاد و چهار ساله را بر آن میدارد که برای خود جان شینی عادل ، مهربان ، جوانمرد و روشــن ضــمیر انتخاب کند(شــاهنامه فردوســی: ٧/ ٤٤٦).
توصیف فردوسی از نحوة گزینش افراد از ســرزمینهای مختلف با ذکر نام و با بیان رفتارهای خاص آنها نشــان میدهد که هیچ فردی بدون دلیل برای کاری انتخاب نمیشود: بزرگــان هر کشـــوری با ســپاه نهـادند سر ســوی درگــاه شــاه چو شد ساخته جنگ را لشکری ز هر نامداری و هر کشـوری گزین کرد از آن لشــکر نامــدار ســواران شمشــیرزن سی هـــزار که باشند با او به قــلب اندرون همه جنگ را دست شسته به خـون (همان : ص ١٧٧) سپس برای چپ ، را ست و پ شت سپاه هم ، افرادی منا سب موقعیت انتخاب میکند (همان : ص ١٧٩-١٧٨) ا ستفاده از افراد متعلق به سرزمینهای مختلف با موقعیتهای اجتماعی و شای ستگیهای متفاوت ، نگاه حاکم بر شاهنامه در انتخاب افراد است .