Abstract:
بازدارندگی یکی از مفاهیم بنیادین و استراتژیک در سیاست بینالملل و بطوراخص در حوزه نظامی- امنیتی است و کشورها باتوجه به فوریت تهدیدات به ایجاد بازدارندگی در راستای حفظ امنیت و بقاء وجودی خود اقدام میکنند. در منطقه خاورمیانه تهدیدات زیادی به لحاظ ذهنی و عینی علیه ایران فعال هستند. در همین راستا، الزامات تعیین دکترین امنیتی جمهوری اسلامی براساس وجود تهدیدات و شیوه مقابله موثر با این تهدیدات طراحی و اجرا میشود. روش تحقیق مقاله حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است. سوال اصلی تحقیق بر این مبناست، دکترین امنیتی ایران در محیط پیرامونی بر چه اصولی استوار است؟ بطور فزاینده واضح است که نگاه غالب تئوریسینهای جمهوری اسلامی ایران گرایش به رویکرد امنیت محور دارند، بر این اساس، دکترین امنیتی ایران علیرغم حاکم بودن روش «دولت واقعگرایی» نسبت به نحوه مقابله با تهدیدات و معضلات امنیتی منفعل نیست و از پویاییهای استراتژیک برخودار است. نویسنده برای آزمون این فرضیه از رئالیسم نئوکلاسیک تدافعی بهره میگیرد. یافتههای تحقیق به این موضوع میپردازد که رویکرد تصمیمگیران و نخبگان کشور در مواجهه با معضلات امنیتی حوزه پیرامونی و فضای آنارشیک نظام بینالملل برمبنای ایجاد بازدارندگی فعالانه استوار است. بعد اساسی در بازدارندگی فعال حفظ و ارتقاء توان امکان وارد آوردن ضربه قاطع و حتمی به بازیگرانی است که به حریم امنیتی جمهوری اسلامی تعرض کنند. قدر مسلم اقدامات ایران در حوزه راهبردی و پیرامونی دارای ماهیت تدافعی- بازدارنده با هدف مهار و پیشگیری از تهدیدات است
Machine summary:
ا. ایران با تاکید بر بازدارندگی فعال و حفظ ضربه دوم مصطفی کدخدایی ، شهرام عسکری حصن چکیده بازدارندگی یکی از مفاهیم بنیادین و استراتژیک در سیاست بینالملل و بطوراخص در حوزه نظامی- امنیتی است و کشورها باتوجه به فوریت تهدیدات به ایجاد بازدارندگی در راستای حفظ امنیت و بقاء وجودی خود اقدام میکنند.
حفظ امکان ضربه دوم مهمترین ابزار بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران در مقابل تهدیدات گسترده و متراکم سیاسی، اقتصادی و نظامی در حوزه راهبرد دفاعی-امنیتی کشور است.
ضرورت تحقیق بر این مبناست، «ماهیت دکترین نظامی-امنیتی جمهوری اسلامی ایران را که در قالب بازداندگی-فعال در برابر تهدیدات و دارای اهداف تدافعی و پیشگیرانه است را به جامعه جهانی تشریح و تبیین کنیم.
شناسایی اهداف تحقیق - هدف کلان: بررسی دکترین نظامی-امنیتی جمهوری اسلامی ایران از منظر تدافعی و بازدارنده در مقابل تهدیدات علیه امنیت ملی کشور.
-فرضیه فرعی دوم: افزایش قدرت نظامی و برنامه موشکی جمهوری اسلامی ایران دارای ماهیت تدافعی با هدف جلوگیری از تخاصم و تجاوز دشمنان علیه امنیت ملی کشور دنبال میشود.
به عبارت دیگر دولتها زمانی اقدام به گسترش نفوذ و افزایش قدرت خود میکنند که احساس ناامنی کنند بر این اساس حضور دولت در خارج از مرزهای ملی فقط در شرایط ناامنی صورت میگیرد بنابراین امنیت در نگاه تدافعی برابر است با برخوداری از قدرت کافی برای ایجاد موازنه تا جائیکه موازنه برقرار است امنیت نیز وجود دارد.
ماهیت اقدامات نظامی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران در حوزه تهدیدزای پیرامونی کاملا تدافعی است با هدف مهار تهدیدات علیه امنیت ملی کشور و ایجاد بازدارندگی فعال در مقابل این تهدیدات است.