Abstract:
رباعی یکی از قالبهای اصلی در گستره ادب فارسی است. بدلیل قابلیتهای خاص رباعی، این قالب همواره مورد توجه شاعران بوده است. در دوران معاصر، با توجه به کوتاهبودن ابیات رباعی،قالب مذکور از سوی مخاطبان با استقبال روبرو شده است. در این بین، رباعیات جلیل صفربیگی و میلاد عرفانپور در ساختار و محتوا شاخص بنظر میرسد. دو شاعر با تکیه بر قدرت تخیل و شعرپردازی، مهمترین موضوعاتی را که در ذهن داشته اند و برایشان دغدغه بوده است، در قالب رباعیات بازگو کردهاند. به این اعتبار، مهمترین سئوالات تحقیق آن است که محورهای اصلی رباعیات صفربیگی و عرفانپور چیست و وجوه اشتراک و افتراق منظومه فکری آنها کدام است؟ روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی میباشد. نتایج تحقیق نشان میدهد که دو شاعر بیش از همه به مسائل غنایی، اخلاقی و فرهنگی، و مذهبی پرداختهاند. درباره وجوه افتراق نیز، باید گفت که صفربیگی به موضوعات اجتماعی و حکیمانه و عرفانپور به مفاهیم سیاسی توجه بیشتری نشان داده اند.
Machine summary:
به این اعتبار، مهمترین سئوالات تحقیق آن است که محورهای اصلی رباعیات صفربیگی و عرفانپور چیست و وجوه اشتراک و افتراق منظومۀ فکری آنها کدام است ؟ روش پژوهش ، توصیفی-تحلیلی میباشد.
بررسی سبک شعری این افراد و تحلیل سطح فکری آنها نشان میدهد که رباعی معاصر، همگام با نیازهای مخاطبان خود، از موضوعات غنایی، سیاسی، مذهبی، اخلاقی و تعلیمی، فلسفی و حکیمانه ، اجتماعی و تا حدودی عرفانی سخن میگوید.
در این میان ، تنها قیطاسی و اسدی (١٣٩٢)، در مقالۀ خود به این نتیجه رسیده اند که در اشعار صفربیگی با آنکه شرایط سیاسی- اجتماعی جامعۀ ایلام به سود زن تغییر کرده است ، ایدئولوژی مردسالار که قرنها پیش بدست مردان ساخته شد، بازتولید شده است .
او تنها به خود فکر نمیکند، بلکه با مردمی که در میانشان حضور دارد، پیوند برقرار کرده است و این امر به سبک شعری او اعتبار میبخشد؛ چراکه «سبک نویسنده یا شاعر بازتاب نگاه خاص او به جهان درون و بیرون است که در بیان وی متجلی میشود».
امســـالم و پیـــــرارم و پـــارم رد شد از شهــــر جـــوانیم قــطــارم رد شـد مـــانند زنی ســـبزه ، بهــــار عـــمرم زنبیـــل به دســــت از کنـــارم رد شد (انجیل به روایت جلیل ، صفربیگی، ص ١٤) ٣-٢-٣- ستایش پدر و مادر در رباعیات صفربیگی شخصیت پدر و مادر بارها مورد استفاده قرار گرفته است ، بطوریکه این کلمات نمایانگر سبک شعری او شده اند.
(دلیل الدراسات الأسلوبیه ، شریم ، ص ٦١) صفربیگی که بشعر متعهد پایبند است ، خود را شاعری متعهد به جامعه و انسانها میداند که رسالتش صدای مردم بودن است و از این طریق به تبین و شرح دغدغه های اجتماعی میپردازد.