Abstract:
یکی از شاخه های تحقیقاتی در ادبیّات فارسی ، بررسی سیر زندگی و فعالیّتهای ادیبان و آثار آنهاست و پژوهشگران و محققان بسیاری با تلاشهای خود به افزون شدن اطلاعات و آگاهیها در این زمینه کمک کرده اند. اما همواره نقصها و گهگاه اشتباهاتی در این تحقیقات وجود داشته که نیازمند برطرف کردن بوده اند . از جمله این نقصها و اشتباهات ، مواردیست که در باره زندگی و آثار یکی از ادبای عصر قاجار به نام میرزا محمد صادق وقایع نگار رخ داده و موجب نقص آگاهیها و در بعضی موارد غلط بودن دانسته های ما درباره او شده است. ما در این مقاله برآنیم که ضمن ارائه آگاهیهای جدید درباره زندگی وی ، اشتباهات موجود درباره زندگی و آثار او را که به تذکره ها و بعضی کتب دیگر راه یافته است طرح کرده سپس آنها را تصحیح نماییم.
Machine summary:
معرفی وقایع نگار و ذکر بعضی نکات و تصحیح بعضی اشتباهات دربارة زندگی و آثار او دکتر سید اسماعیل قافله باشی ١ ، سید علی هاشمی عرقطو 2 تاریخ دریافت مقاله :٨٨/٢/٥ تاریخ پذیرش قطعی : ٨٨/٥/٢٨ چکیده یکی از شاخه های تحقیقاتی در ادبیات فارسی ، بررسی سیر زندگی و فعالیتهای ادیبان و آثار آنهاست و پژوهشگران و محققان بسیاری بـا تلاشـهای خـود بـه افـزون شـدن اطلاعات و آگاهیها در این زمینه کمک کرده اند.
از ایـن کتاب که میتوان آن را اصلیترین منبع دربارة دورة فتحعلیـشاه و سرمـشق بـسیاری از کتـب تاریخی آن دوره دانست نسخه های متعدد وجود دارد و سالها پیش متن آن توسـط آقـای ١ - مجمع الم̂Hثر، وقایعنگار ، نسخة کتابخانة مجلس ، شمارة ٧٥٧س س.
دکتر زرگری نژاد در کتاب سیاست نامه های قاجاری فرموده انـد کـه این سفر در سال ١٢٠٩ هجری انجام شده است ٣.
در مقایسه ای که میان تاریخ جهان آرا و رطب اللسان انجام شد ، دریافتیم که این کتاب در واقع همان جلد اول از تاریخ جهان آراست ؛ و این نام رطب اللسان یا اشتباه تذکره نویسان و کاتبان بوده که بر اثر تکرار عبارت ( رطب اللسان ) در متن ، به عنوان یک کتاب مـستقل در تاریخ قاجار برای وقایع نگار ثبت شده و یا نام اولیة همـین تـاریخ جهـان آرا بـوده کـه بعدها توسط نویسنده تغییر کرده است .
در چاپهای آقایان معتمدی و نجفی ، ایـن رسـاله تقـدیم بـه علیشاه شده ولی در چاپ دکتر زرگری نژاد و نسخة مجلس ، این رساله به نام عباس میرزا است .