Abstract:
نظامی یکی از بزرگترین شاعران ادب غنایی به شمار میرود که علاوه بر سرودن داستانهای عاشقانه، در غزلگویی به سبک عراقی نیز مهارت زیادی از خود نشان داده هر چند که توجه کمتری به آنها شده است. او در غزلیاتش همان خصوصیات سبک عراقی را برای مخاطبان در توصیف عشق به کار میگیرد و نزاع بین عقل و عشق را به خوبی بیان میکند.در میان محتوای غزلهای نظامی، عشق زمینی و مادی بیشتر جلوهگر است. که این از خصوصیات سبک خراسانی است و میتوان گفت که وی سبک عراقی و خراسانی را در غزلهایش تلفیق کرده است. نظامی در غزلهایش به توصیفات جسمانی معشوق اهمیت میدهد و با آوردن وصفهایی، به تعریف و تمجید آن میپردازد. علاوه بر این ،خصوصیات اخلاقی عاشق و معشوق را در غزلش به طور کامل تبیین کرده که با استفاده از شواهد ابیات آنها را شرح دادهایم .در این پژوهش با استفاده از منابع معتبر، کتابخانهای و با روش تحلیلی-توصیفی، نمودهای سبکی عشق در غزلیات نظامی را شناسایی کرده و جلوههای توصیفی آن را در قالب سبکی نمودهای عشق برای مخاطبان بیان نموده ایم.
Nezami is considered as one of the greatest lyric poets that not only in writing romances, but also he has shown a great skill in lyricism with Iraqi style.however, scant attention has been paid to them. He has dealt with describing love in his sonnets for his readers using some features of Iraqi style and he has expressed the struggle between love and reason very well. That is the main characteristics of khorasani stlyle and it could be said that he has amalgamated Khorasani and Iraqi style in his sonnets. In Nezami`s lyric content, earthly love is manifested more. He pays great importance to physical description of the beloved and starts to praise and compliment his beloved by bringing some descriptions. In addition, he explained the characteristics of lovers and beloved in his lyric completely that we have explained in the literature using evidence of some verses. In this study by using reliable sources, library and using descriptive analysis we have identified signs of love in Nezami`s lyrics and we have included its manifestations of description in the form of ethical lover and beloved for the readers in this study.
Machine summary:
وی بـا تعاریفـی متنـوع بـه سـتایش عشـق پرداختـه و آن را گرانبهاتـر از طـلا میدانـد و میگوید: عشـــق مـــا خوبتـــر ز زر و طلاســـت مـــا زر بـــی عیـــار ننماییـــم (دیوان قصاید و غزلیات نظامی گنجوی ،بیت ٨٤٣١) معتقـد اسـت کـه مقولۀ عشـق در هرجایی سـاکن نمیشـود بلکـه در دلی جای میگیـرد که در بند دیگری نباشـد: غمــت جــز بــر دل یکتــا نگنجــد کــه رخــت عشــق در هــر جــا نگنجــد (همان ٤٥٨) و ایـن عشـق تنهـا در در دلهـای خالـی از غیر جـای میگیرد که بـا وجود آن ، باید بـه همه چیز و همـه کـس پشـت پا زد کـه این میتواند از خصیصه اصلی سـبک عراقی و ویژگی عشـق شـاعران غزلسرای آن بشمار آورد: عشـق زحمت برنتابد کآشـنای خلوت اسـت چون تو با عشـق آشـنایی، از همه بیگانه شو (همان ، بیت ٠٠٥١) و تنها کسانی این را درک میکنند که عاشق راستین باشند: عاشـقان داننـد قـدر عشـق را از سـر عشـق هــر زمــان آشـفتگی بــر عاشــقان انداختــم (همان ، بیت ٢٨١١) او بـه خوبـی بـه اهمیـت عشـق واقف اسـت و بـه بیـان زیبایـی، آن را به سـوره ای از سـوره های کتاب قـرآن تشـبیه میکند: ســورة عشــق تــو بخوانــدم بســی حــل نشــد از عشــق تــوام یــک ســخن (همان ،بیت ٤٦٣١) و ارزش و قدرت عشق را به حدی والا و برتر میپندارد که باعث شکستن توبه میشود: بــاز بنــای توبــه را عشــق خــراب میکنــد روزه گشــای عاشــقان از مــی نــاب میکنــد (همان ،بیت ٠٥٩) بنابرایـن تعریـف و دیـدگاه نظامـی از مقولۀ عشـق بسـیار زیبا و اهمیـت این امر در غـزل نظامی بـه خوبـی جلوه گر اسـت .