Abstract:
دیوان زیب النسا مخفی(متوفی1048 ه.ق)، شاهزاده و شاعر سبک هندی، مشتمل بر چهارهزارو بیست و پنج بیت شعر در قالبهای مختلف شعری است که غالب آن را غزل تشکیل میدهد. استفادة مکرر و بسیار ازتلمیح اشخاص ، بررسی ابعاد مختلف تلمیح در شعر وی را ضروری مینمایاند.
این مقاله به شیوة تحلیلی - توصیفی بر مبنای سبک شناسی آماری در کلّ دیوان، به بررسی اقسام تلمیح اشخاص،کارکردها و ساختار اجزاء آن و گونههای بیانی و بلاغی تلمیح پرداخته است تا با تحلیل عمیق و گستردة ابعاد تلمیح، ویژگیهای سبکی شاعر را در این زمینه در مقایسه با سبک هندی ارائه دهد. یافتهها نشان دادهاست که شاعر با گزینش تلمیحات برجستة شخصیتهای مذهبی،اساطیری، تاریخی و ادبی ، پارهای از ویژگیهای قدما را تقلید نموده است ،امّا از نوآوری در این زمینه غافل نبوده است.
Machine summary:
این مقاله به شیوة تحلیلی - توصیفی بر مبنای سبک شناسی آماری در کل دیوان ، به بررسی اقسام تلمیح اشخاص ،کارکردها و ساختار اجزاء آن و گونه های بیانی و بلاغی تلمیح پرداخته است تا با تحلیل عمیق و گستردة ابعاد تلمیح ، ویژگیهای سبکی شاعر را در این زمینه در مقایسه با سبک هندی ارائه دهد.
بیان مسئله بررسی تلمیح شخصیتها در دیوان زیب النسا مخفی با رویکرد سبک شناسی آماری از ابعاد گوناگون این صنعت زبانی، با طرح مسائل فرعی متعدد به این پرسشهای اصلی پاسخ میدهد: ویژگیهای سبک فردی شاعر در کاربرد تلمیح در شعر چگونه نمود مییابد وسبک دوره ای وی بر این اساس کدام است ؟ ضرورت و اهمیت تحقیق بررسی تلمیح در دیوان مخفی به عنوان شاعر سبک هندی، به دلیل کاربرد زیاد تلمیح اشخاص و برجستگی آن نسبت به سایر تلمیحات موضوعی در دیوان شاعر اهمیت مییابد.
در جدول زیر به عنوان نمونه ، اجزاءتلمیحات برخی شخصیتهای مذهبی به تفکیک ، ذکر میشود: اجزاءتلمیحات شخصیتهای مذهبی (رجوع شود به تصویر صفحه) بررسی ساختار اجزاء تلمیح در دیوان مخفی، چند مورد را به اثبات میرساند : ١- ساختار اجزاء تلمیح در دیوان مخفی دو گونه تلمیح را از یکدیگر متمایز میسازد : اشاره به واقعه و حادثه ای خاص در رابطه با شخصیت تلمیح که متضمن عملکرد خاص اوست ؛ دوم اشاره به شخصیت تلمیح و استفادة صرف از شهرت او و نمادگرایی که کارکرد تلمیح را درجهت اغراض و مقاصد شاعر نشان میدهد.
ک. فرهنگ تلمیحات ، شمیسا : ص ٢١) بررسی تلمیح در دیوان زیب النسا مخفی افزون بر ارائۀ مشخصات سبکی نویسنده ، شباهتها و تفاوتهای او را با سایر نویسندگان سبک هندی نشان میدهد.