Abstract:
اشعارمولانا میرزا عبدالقادر بیدل دهلوی - شاعرصاحب سبک و اندیشه- که به حق لقب «ابوالمعانی» برازنده اوست از ویژگیهای خاصی برخوردار است که نفوذ و تاثیر سخن او را تا حدود زیادی بر شعرای افغانستان و پاکستان و هندوستان گرفته تا کشمیر و تاجیکستان و آسیای میانه و حتی بر شعر معاصر ایران میتوان بوضوح دریافت.
بیدل در میان شاعران و نویسندگان گذشته، از جمله شخصیتهای معدودی است که با مهارت هر چه تمامتر توانسته بلندترین افکار فلسفی و عرفانی را در قالب الفاظی ساده بریزد و سخنی ارزشمند پدید آورد که از حیث لفظ در کمال پختگی و فصاحت و از لحاظ معنی در بالاترین مراحل اندیشههای انسانی قرار میگیرد.
نویسنده در این مقاله بر آن بوده است تا ضمن معرفی بیدل پژوهی و بیدل پژوهان ، گستره تحقیقاتی از این دست را باز نماید و لایههای پنهان سخن بیدل را،به جهت تنوع معنایی و اختلاف سطح اشعارش، که برخاسته از سبک شخصی پیچیده و دشوار اوست نشان دهد.
پیچیدگی و چند لایگی سخن بیدل نتیجه مستقیم معنا گرایی و ژرفنگری اوست که توانسته است مباحث مهم عرفانی وفلسفی را در قالب شعر بیان کند و همین عامل تازگیهای خاصی در سخن او ایجاد کرده است تا جایی که اندیشه وحدت وجود را به سادگی بیان میکند و جهان را جز تجلی ذات حضرت دوست نمیداند.
Machine summary:
سیربیدل پژوهی ونگاهی دوباره به برخی تازگی های سخن او چکیده : اشـعارمولانا میرزا عبدالقادر بیدل دهلوی - شـاعرصـاحب سـبک و اندیشه - که به حق لقب «ابوالمعانی» برازنده اوسـت از ویژگیهای خاصـی برخوردار است که نفوذ و تأثیر سخن او را تا حدود زیادی بر شـعرای افغانستان و پاکستان و هندوستان گرفته تا کشمیر و تاجیکستان و آسیای میانه و حتی بر شعر معاصر ایران میتوان بوضوح دریافت .
دهاتی ، نمونه های ادبیات تاجیک ، ستالین آباد) در این کتاب پیچیده بودن زبان آثار بیدل یادآوری میشـود و شــرایط اجتماعی و ســیاسـی زمان جهانگیر، شــاه جهان و اورنگ زیب تحلیل میگردد و براســاس قطعات شــعری بیدل عقاید او درباره توکل ، کار، تکامل جهان و ارتقای انسان از حالت جمادی و غیره توضیح داده شده است .
در سـال ١٩١١ مجموعه غزلهای بیدل در تاشـکند به چاپ رسـید و همچنان دیوان بیدل (منتخب غزلها) با رباعیات که در سـال ١٢٢٨ در بخارا چاپ شـده نیز در دسـت است » رک :(بیدل ، کامدی و مدن ، ترجمه نظر محمد، تاشکند، ١٩٦٥) در ســال ١٩٧٠ رســاله کوچکی از الیاس نظام الدین اف در تاشــکند به چاپ رســید که به گواهی خود مؤلف (پاورقی ص٤) و شـهادت مطالب آن اسـاسا با استفاده او از اثر ابراهیم مومنوف و صـدرالدین عینی تألیف یافته اسـت .