Abstract:
با مطالعه یک غزل مشابه از وحشی بافقی، اسیر شهرستانی، صائب تبریزی، سیدای نسفی، بیدل دهلوی و رهی معیری و دارا بودن شرایط اقتفا، و با توجه به این که در سبک هندی، رسم استقبال و نظیره¬گویی به اوج رسید، دو سوال پیش می¬آید: نخست این که شباهتها تصادفی است یا هدف، نظیره¬گویی بوده¬است؟ دوم چگونگی و شیوه بازآفرینی یک موضوع مشترک توسط این شاعران، که هر یک دارای سبک خاصی هستند. برای پاسخ به این سوال غزلها در سه سطح زبانی، ادبی و فکری بررسی ¬شد و نتیجه بدست آمده حاکی از این بود که صائب و اسیر غزل وحشی را نظیره¬گویی کرده¬اند و بیدل و سیدا غزل صائب را اقتفا نموده¬اند، که به نوعی اقتفا از غزل وحشی نیز هست، و رهی نیز از غزل وحشی و اسیر استقبال کرده¬است. میتوان گفت غزل ساده و درددل گونه وحشی در دوره سبک هندی در پیچ وتاب خیالات و مضمون¬پردازیها افتاد و در آن مضمونهای پراکنده از قبیل اخلاقی و عرفانی و ... گنجانده شد. اما پس از طی دو قرن دوباره به همان شیوه ساده و مضمون سابق برگشت. در حالی¬که، اسیر، شاعر خیالبند سبک هندی، در مضمون و لفظ غزل تغییرات چندانی نداد و غزل او به شیوه وحشی است، یعنی زبان ساده و بیان ماوقع.
Machine summary:
بررسی سبک شناسانۀ سیر تحول یک غزل ، از مکتب وقوع تا دورٔە معاصر چکیده با مطالعۀ یک غزل مشابه از وحشی بافقی ، اسیر شهرستانی ، صائب تبریزی ، سـیدای نسـفی ، بیدل دهلوی و رهی معیری و دارا بودن شرایط اقتفا، و با توجه به این که در سبک هنـدی ، رسم استقبال و نظیره گویی به اوج رسید، دو سؤال پیش می آید: نخست ایـن کـه شـباهتها تصادفی است یا هدف ، نظیره گویی بوده است ؟ دوم چگونگی و شیوة بازآفرینی یـک موضـوع مشترک توسط این شاعران ، که هر یک دارای سبک خاصی هستند.
برای پاسخ به این سؤال غزلها در سه سطح زبانی ، ادبی و فکری بررسی شد و نتیجه بدست آمده حـاکی از ایـن بـود که صائب و اسیر غزل وحشی را نظیره گویی کرده اند و بیـدل و سـیدا غـزل صـائب را اقتفـا نموده اند، که به نوعی اقتفا از غزل وحشی نیز هسـت ، و رهـی نیـز از غـزل وحشـی و اسـیر استقبال کرده است .
ایهام ،که خصیصۀ سبک هندی است ، در غزل وحشی بیشترین بسامد را دارد و پس از او رهی و سیدا قرار دارند و غزل شاعران شاخص این سـبک یعنـی صـائب ، بیدل و اسیر، با این که از حیث کاربرد ایهام سرآمد دیگرانند، در این غزل در مراتب آخر قرار دارد و این فرضیۀ اقتفا از غزل وحشی و کوشش برای نزدیک شـدن بـه شـیوة او را تقویـت میکند.