Abstract:
پیامدهای بحران ناشی از بلایای طبیعی، محدود به حوزه خاص خود نیست و بهصورت بحرانهای همهجانبه حیات اجتماعی جامعه و حوزههای دیگر را هم متاثر میسازد. هدف اصلی این مقاله بررسی آمادگی شهرداری تهران در مدیریت بحران ناشی از بلایای طبیعی است. در این پژوهش با توجه به موقعیت شهر تهران، که در معرض بحرانهای طبیعی و هم¬چنین گسلهای زلزله قرارگرفته به بررسی آمادگی شهرداری تهران در مدیریت بحران ناشی از بلایای طبیعی با تاکید بر زلزله تهران با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی پرداخته شده است. جامعه آماری این مقاله، مدیران و معاونان شهرداری تهران هستند. این پژوهش بر اساس دادههای جمعآوریشده از نیمه اول سال 1395 تاکنون از نمونهای شامل 563 نفر از 933 نفر جامعه آماری کل از مدیران و معاونان شهرداری تهران و ستادهای زیرمجموعه، انتخاب و انجام شده است. نتایج نشان داد که آمادگی مدیران شهرداری تهران در مدیریت بحران در سطح نسبتا خوبی قرار دارد که میتواند با افزایش سطح مدیریت دانش و مطالعه آنچه در وقایع مشابه در کشورهای توسعهیافته اتفاق افتاده است، سطح آمادگی مدیران را به سطح عالی برساند. آمادگی سازمانی و سازماندهی بین مدیران شهرداری در مقوله مدیریت بحران در سطح نسبتا خوبی قرار دارد که میتوان با فراهم کردن الگو و نقشه مناسب هدایت، کنترل، هماهنگی و برقراری ارتباط بین سازمانهای متولی، زمینه عرضه خدمات و سطح آمادگی را هر چه بیشتر ارتقا بخشید.
Machine summary:
به همين منظور، ستاد مديريت بحران شهرداري تهران با برقراري ارتباط سازماني مناسب و برنامه ريزي جامع و استفاده از برنامه هاي توسعه اي، 2 ميتواند وضع ايمني شهروندان را در راهبردهاي حفاظت از جان و مال آنان با همکاري و مشارکت عمومي در سطح بالايي ارتقا بخشد که اين امر حاکي از نقش مهم و اثرگذار نهاد شهرداريها در مديريت بحران بلاياي طبيعي است .
يکي از شناخته شده ترين مخاطرات تهديدکننده محيط هاي شهري، که بيشترين آسيب پذيري ساختماني و تلفات انساني را به بار ميآورد، زمين لرزه است ؛ لذا زلزله به عنوان زيانبارترين حادثه طبيعي، عامل تلفات بشري و خسارات اقتصادي قابل توجه در کشور تلقي ميشود؛ چرا که زلزله يکي از پديده هاي طبيعي 3 غيرمترقبه قلمداد ميشود که از بروز آن نميتوان جلوگيري کرد و بشر هنوز نتوانسته است زمان دقيق وقوع آن را پيش بيني کند و فقط موفق شده است اقدامات احتياطي درباره آن انجام دهد تا ميزان تلفات و خسارات آن را کاهش دهد (لوئيس ، ١٩٨١: ٣٣)؛ اين در حالي است که ايران از جمله کشورهايي است که به لحاظ جغرافيايي روي کمربند زلزله خيز آلپ هيماليا قرار دارد و جزء ده کشور حادثه خيز جهان به شمار ميرود.
در اين زمينه ميتوان هم چنين به پژوهش عسکريزاده و محمدنيا قرائي (١٣٨٩) در مقاله مشترکي با عنوان «برنامه ريزي مديريت بلايا و مخاطرات محيطي در راستاي توسعه پايدار»، با تأکيد بر اينکه يکي از شاخصهاي مهم توسعه کشورها، ميزان آمادگي جامعه آنها در برابر انواع مختلف بلاياي طبيعي است اشاره کرد.