Abstract:
عليرغم وجود خشونت در خاورميانه، خشونت جاري در اين منطقه از جمله در بحران سوريه، ماهيت متفاوت با گذشته دارد. از اين رو، سوال اصلي اين است كه آنچه امروزه در سوريه در حال وقوع است، با كداميك از اقسام خشونت قابل تطبيق است؟ و چه عواملي، شكل دهنده و گسترش دهنده آن است؟ خشونت هاي كنوني در سوريه موج جديدي از خشونت است كه ماهيت چندضلعي داشته و در بستري ساختاري، از خشونت واكنشي در ابتداي امر، به تركيبي از خشونت هاي واكنشي، سازمان يافته، فرقه اي و تدافعي تبديل شده و هم افزايي آنها با يكديگر، هويت متمايزي از خشونت ورزي در تاريخ معاصر خاورميانه بوجود آورده است. پژوهش به روش توصيفي و تحليلي صورت پذيرفته است. بررسي در اين پژوهش نشان داد كه ماهيت خشونت در بحران سوريه را انديشه هاي فرقه گرا و تكفيري سلفي ها(خشونت فرقه اي) و نحوه مواجهه حزب بعث سوريه با اخوان المسلمين در گذشته و اشتباهات تاكتيكي اين رژيم در ابتداي جريان بيداري اسلامي(خشونت واكنشي) از يك سو و دخالت هاي سازمان يافته بازيگران خارجي مانند آمريكا، اسرائيل، عربستان، تركيه و...(خشونت سازمان يافته) و پاسخ نظام سوريه به سناريوي براندازي مداخله گرهاي خارجي(خشونت دفاعي) از سوي ديگر شكل داده است.
Machine summary:
"(Harp,2013:12) در همین زمینه میتوان از نقشآفرینی عربستان نیز سخن گفت، بهگونهای که این کشور در همکاری و هماهنگی با محور منطقهای ترکیه، قطر، رژیم صهیونیستی و محور بینالمللی آمریکا، فرانسه، انگلیس و همچنین با فعالسازی رسانههای گروهی خود مانند شبکهالعربیه و نشریاتی چون الشرق الاوسط و الحیاه و حمایت از تمام سیاستهای سلفی و وهابی برای تحریک افکار عمومی جهان اسلام و غرب برضد دولت بشار اسد و تخریب چهره وی در اذهان عمومی اقدام کردهاند.
(Moniquet, 2013: 14) در مجموع این نکته حائز اهمیت است که بازیگران منطقهای و فرامنطقهای در گسترش خشونت در بحران سوریه دارای اهداف و انگیزههای متفاوتی هستند اما اکنون پس از گذشت چند سال از روند بحران سوریه و با توجه به احساس خطری که آنها از جریان تکفیری کردهاند، سیاستهای متعارضنمایی را دنبال میکنند که میتوان وجه مشترک آنها را تضعیف و از پا درآوردن نظام سوریه از یکسو و تضعیف توانمندیهای خطرساز تکفیریها از سوی دیگر دانست.
زیرا از آنجا که تکفیریها از زمینههای قوی برای مخالفت با حکومت عربستان برخوردارند، بگونهای که فعالیت نوسلفیها و همچنین القاعده در عربستان را از جمله تهدیدات داخلی متوجه امنیت این کشور دانستهاند (استنسلی،1393: 154-153) و چون هردوی اینها گرایش فرقهای و تکفیری دارند، بهترین راه برای اینکه وهابیت سنتی و دولت عربستان از تهدیدات آنها در امان بماند این است که با حمایت از خشونت فرقهای در سایر کشورها، مانند آنچه که اکنون در سوریه رخ میدهد، و تجهیز این دست سلفیها سوپاپ اطمینانی را برای خود ایجاد کند."